Në dispozicion të qytetarëve të huaj të shumtë mysafirë në provincën e Udines janë vënë disa shërbime interesante për të garantuar atyre një kujdes më të mirë për shëndetin.
Mjekët vullnetarë
Ambulanca e mjekëve vullnetarë të Udines merret në mënyrë të veçantë me shëndetin e të huajve. Të gjithë imigrantët mund të përfitojnë nga ky shërbim, duke përfshirë edhe të huajt që nuk janë në pronësi të dokumentave të rregullt apo që kanë një kartë STP ( i huaj përkohësisht i pranishëm) pa lajmëruar forcat e rendit, duke përjashtuar këtu raste të veçanta.
Ambulanca gjendet në Dispensario del Centro di Pneumologia sociale brenda spitalit Gervasutta, në rrugën Gervasutta 48. Merret autobuzi numër një përballë stacionit të trenave dhe shkohet deri në stacionin e fundit. Shërbimi është i hapur nga e hëna në të enjten nga ora 15 deri në orën 17. Mund të kërkohen informacione duke telefonuar në numrat 0432 - 553452, fax: 0432 - 553473, ndërsa adresa e postës elektronike është: dispensario@ass4.sanita.fvg.it.
Këshillimorja familjare
Këshilltorja familjare merret me problematikat që i përkasin gruas dhe shtatëzanisë. Personeli mjekësor asiston dhe shoqëron gruan për sa i përket ndërprerjes vullnetare të shtatëzanisë, ashtu siç parashikon ligji italian dhe i këshillon çiftit mënyrat më të përshtatshme të mbrojtjes. Organizohen shpesh takime e kurse për përgatitjen për linde dhe, për prindërit e rinj, përveç vërtetimit të aftësisë për një adoptim kombëtar dhe ndërkombëtar ofrohet asistencë edhe gjatë periudhës së besimit para adoptimit. Mund t’i drejtoheni këshillimores familjare për të marrë informacione edhe lidhur me tutelën e të miturve kur të ketë konflikt mes prindërve, në rast sinjalizimi për abuzim e keqtrajtim, për ndarje e raste divorcimi. Për informacione e adresa drejtohuni mjekut të familjes.
Ndërmjetësimi kulturor
Përveç një pranie të madhe të infermiereve të huaja, dhe dalë ngadalë edhe mes personelit më të specializuar, në zyrat e të dhënave shëndetësore sot mund të takohen “NDËRMJETËSUESIT”. Bëhet fjalë për personel të huaj që ka detyrën të favorizojë dialogun mes punëtorëve të ndërmarrjeve shëndetësore, personelit infermieristik e mjekësor dhe të huajve që kërkojnë të dhëna mbi të drejtat e shëndetit të tyre dhe të familjarëve të tyre. Në Udine vepron shoqata Mediatori di Comunità Onlus, e përbërë vetëm nga të huaj që janë specializuar në ndërmjetësim në mjedisin e shëndetësisë. Mediatori i Komunitetit është një imigrant i formuar për të ofruar shërbimin e ndërmjetësimit në shëndetësi, në respektin e disa rregullave të bazuara në neutralitetin e në sekretin profesional. Duke ardhur nga vetë vendet e të huajve, është në gjendje tu garantojë operatorëve dhe mjekëve të mjekësisë së përgjithshme jo vetëm për nga ana gjuhësore, por edhe për orientimin, shoqërimin dhe mbështetjen kulturore sipas karakteristikave të vendeve të ndryshme dhe sipas shërbimeve te ndryshme sociale e shëndetësore. Nga 2005 shoqata bashkëpunon me Azienda per i servizi sanitari 4 “Medio Friuli”(Asl) që i ka mundësuar edhe zhvillimin: roli i tyre është ti japin mbështetje personelit shëndetësor dhe pacientit të huaj që bie në kontakt me strukturat shëndetësore. Mediatorët asistojnë operatorët gjatë bisedimeve dhe në raportet me të huajin pranë njësive shëndetësore të caktuara, në orarin dhe me mënyrat e parashikuara nga ky tip shërbimi. Shërbimi parashikon, në strukturat e asistencës të frekuentuara nga të huajt praninë e ndërmjetësit në sportelet informative dhe, nëse nevojitet, shërbimin e përkthimit telefonik përmes një centralini që lidh në mënyrë të shpejtë strukturën që ka nevojë me mediatorin e gjuhës që kërkohet.
venerdì 8 febbraio 2008
interviste me Arminda Hitaj
nga Roland Ndoci
Arminda Hitaj, lindur e rritur në Shkodër, me në xhep një diplomë në Shkenca biologjike, ka lënë Shqipërinë 13 vjet më parë dhe që nga 1997 jeton në Udine. Me një eksperiencë të gjatë si mediatore kulturore, është presidente e Ucai (Unioni i bashkësive e shoqatave të të huajve) që vepron në territorin e provincës së Udines. Tek Ucai marrin pjesë 52 shoqata me një objektiv të përbashkët, atë të integrimit të të huajve. E kemi intervistuar për të kuptuar cilat janë veprimtaritë kryesore të Ucai dhe projektet për të ardhmen.
- Shoqatat që marrin pjesë në Ucai janë të shumta: cilat janë etnitë dhe komunitetet më të mëdha në numër ?
“ Tek Ucai marrin pjesë shoqata që përfaqësojnë shumë etni, arrijnë në 42 me saktësi. Mund të thuhet se kemi të bëjmë me njerëz që vijnë nga të pesë kontinenentet e tokës, megjithëse me numra të ndryshëm”.
- Si është e organizuar puna në Ucai, për sa i përket përfaqësimit të etnive të ndryshme?
“ Organigrami i Ucai parashikon një këshill drejtues të përbërë nga shtatë veta dhe një komitet ekzekutiv të përbërë nga pesë anëtarë, kompetencat e të cilëve janë të shpjeguara qartë në statutin e shoqatës. Bashkësitë e përfaqësuara në në Këshillin drejtues janë ata të ardhura nga Shqipëria ( e përfaqësuar prej meje), nga Mali, Ghana, Russia e Senegal, bashkësi të cilat janë edhe në numër më të madh në territorin udinez”.
- Cilat janë aktivitetet që bën shoqata?
“ Veprimtaritë e Ucai-t janë të shumta: veprimtaria kryesore i përket krijimit dhe vazhdimësisë së qendrës interkulturore multietnike, në të cilën veprojnë jo vetëm të regjistruarit dhe të aderuarit në Ucai, por edhe shoqata të tjera. Me fjalë të tjera qendra është e hapur edhe për propozimet që na vijnë nga realitete të tjera”.
- Cili ka qënë reagimi i bashkësisë italiane dhe i institucioneve kur është themeluar Ucai?
“ Reagimet kanë qënë pozitive, edhe pasi jemi një shoqatë pa qëllime fitimi. Unioni ka lindur nga një nevojë konkrete e evidentuar pas një leximi të vëmendshëm të situatës e të panoramës lokale: ndjehej mungesa e një koordinimi mes subjekteve të ndryshme. Në këtë mënyrë ofrojmë një pikë referimi jo vetëm të huajve e shoqatave që marrin pjesë, por edhe për istitucionet lokale që ndërveprojnë me bashkësitë e të huajve”.
- Po shoqatat si janë përgjigjur ?
“Edhe në këtë rast shumë mirë: më parë nuk kishte asnjë lidhje mes shoqatave të ndryshme të të huajve në provincën e Udines dhe shumë shoqata përdornin një banesë private si seli ligjore të shoqatës. Tani shumë prej tyre kanë selinë pranë Ucai-t dhe koordinimi u jep mundësinë të bëjnë projekte që përfshijnë më shumë realitete. Në selinë tonë shoqatat kanë në dispozicion lokale ku mund të mblidhen, të organizojnë ekspozita e të tjera aktivitete kulturore e informative”.
- Procesi i integrimit kalon edhe përmes njohjes së ndërsjellë. A ka projekte apo veprimtari që prekin këtë aspekt?
“Jemi duke çuar përpara disa projekte mbi promuovimin e kulturës dhe të gjuhës së Vendit prej ku vihet, me organizimin e festave kombëtare me valle, muzikë, ekspozim të veshjeve popullore e të pjatave karakteristike, por edhe duke realizuar konferenca në të cilat qëllimi është të bëhet e ditur kush jemi, prej nga vijmë, cilat janë resurset dhe si duam t’i përdorim në këtë proces njohjeje e shkëmbimi”.
- Gjatë festës së komunitetit shqiptar kishte edhe njerëz të etnive të tjera?
“Në festa marrin pjesë shumë njerëz. Këta evente janë një pikë takimi për bashkëatdhetarët ( më shumë se 600 ishin të pranishëm), por paraqesin edhe raste të hapura për të gjithë me pjesëmarrjen e personave të etnive të ndryshme, të hapura në njohjen e kulturave të tjera”.
- Cili është raporti me autoritetet lokale e me mediat?
“ Në aktivitetet e shumta që organizojmë kemi gjithnjë praninë e autoriteteve që sjellin përshëndetjet e organeve që përfaqësojnë. Na ndihmojnë edhe nga ana financiare, por me pjesëmarrjen e tyre aktive pëlqejnë vetë veprimtaritë e Ucai-t. Për lajmërimet përdorim të gjitha mjetet në dispozicion: nga letra e shtypur në reklama në radio e në televizionin lokal, me rezultate të mira”.
- Për të huajt e brezit të dytë, çfarë keni parashikuar?
“Jemi duke realizuar kurse për promuovimin e gjuhës dhe të kulturës së prejardhjes për fëmijë, si mjet për tu pasuruar në nivel kulturor dhe për të bërë që këta të mitur të mos ndjehen të huaj kur kthehen në vendin e tyre të prejardhjes.Rezultatet pozitive që kemi patur këtë vit kanë bërë që projekti të paraqitet sërish edhe për vitin 2008. Një projekt i dytë i rëndësishëm është edhe realizimi i një laboratori teatror, projekt ky që do të mbyllet me spektaklin përfundimtar në muajin shkurt 2008”.
- A ka ndonjë vëmendje të veçantë për gratë?
“ Këshilli drejtues i Ucai-t përbëhet nga pesë gra ndër shtatë veta. Dua të nënvizoj që veprimtaritë e Ucai-t nuk janë eskluzive për një seks të caktuar apo të lidhura me kushte të tjera, por të hapura për të gjithë. Kemi paraqitur një projekt bashkë me Shërbimin e mundësive të njëjta për të lehtësuar e për të ndjekur gratë në procesin e futjes në punë”.
- Ju vetë bëni pjesë në një proces integrimi. Cilat janë vështirësitë që keni ndeshur?
“ Janë ato tipike të atij që lë pas shpatullave atdheun e tij, të afërmit e tij dhe i duhet të fillojë prej zeros në një vend të ri. E rëndësishme është të fiksohen disa objektiva, të vendoset se çfarë duam të bëjmë dhe të gjejmë këmbënguljen e durimin e nevojshëm për të zgjidhur problemet apo pengesat që paraqiten”.
- Për imigrantët e rinj cilat janë problematikat kryesore?
“Integrimi është një proces, i përbërë nga shumë etapa: duhet përshtatur, duhen kuptuar cilat janë kompetencat tona dhe cilat mundësitë që territori ofron dhe, para së gjithash, të mësohet gjuha. Ucai është duke bërë projekte me entet formative dhe në vitet e kaluara ka realizuar edhe kurse të gjuhës italiane për të huajt”.
- Të dish gjuhën jo gjithmonë është e mjaftueshme për të njohur cilat janë të drejtat e detyrat.
“Jemi duke bashkëpunuar me Komunën e Udine-s, Asgi dhe Mediatori di Comunità për të favorizuar njohjen e të drejtave dhe detyrave.Bëhet fjalë për takime të organizuara në vendet më të frekuentuara nga të huajt sepse shpesh, shume prej tyre nuk paraqiten pranë sporteleve”.
- A vazhdoni të mbani lidhje me vendin prej nga vini? A ndjeheni më shumë italiane apo shqiptare?
“ Jam një shqiptare që tashmë ka kaluar një të tretën e jetës së saj në Itali. Gjendem shumë mirë këtu, më pëlqen të jetoj në këtë vend të ri, por natyrisht vazhdoj të mbaj lidhje familjare, miqësie e shoqërie me njerëzit e mij që jetojnë ende në bregun tjetër të Adriatikut”.
Arminda Hitaj, lindur e rritur në Shkodër, me në xhep një diplomë në Shkenca biologjike, ka lënë Shqipërinë 13 vjet më parë dhe që nga 1997 jeton në Udine. Me një eksperiencë të gjatë si mediatore kulturore, është presidente e Ucai (Unioni i bashkësive e shoqatave të të huajve) që vepron në territorin e provincës së Udines. Tek Ucai marrin pjesë 52 shoqata me një objektiv të përbashkët, atë të integrimit të të huajve. E kemi intervistuar për të kuptuar cilat janë veprimtaritë kryesore të Ucai dhe projektet për të ardhmen.
- Shoqatat që marrin pjesë në Ucai janë të shumta: cilat janë etnitë dhe komunitetet më të mëdha në numër ?
“ Tek Ucai marrin pjesë shoqata që përfaqësojnë shumë etni, arrijnë në 42 me saktësi. Mund të thuhet se kemi të bëjmë me njerëz që vijnë nga të pesë kontinenentet e tokës, megjithëse me numra të ndryshëm”.
- Si është e organizuar puna në Ucai, për sa i përket përfaqësimit të etnive të ndryshme?
“ Organigrami i Ucai parashikon një këshill drejtues të përbërë nga shtatë veta dhe një komitet ekzekutiv të përbërë nga pesë anëtarë, kompetencat e të cilëve janë të shpjeguara qartë në statutin e shoqatës. Bashkësitë e përfaqësuara në në Këshillin drejtues janë ata të ardhura nga Shqipëria ( e përfaqësuar prej meje), nga Mali, Ghana, Russia e Senegal, bashkësi të cilat janë edhe në numër më të madh në territorin udinez”.
- Cilat janë aktivitetet që bën shoqata?
“ Veprimtaritë e Ucai-t janë të shumta: veprimtaria kryesore i përket krijimit dhe vazhdimësisë së qendrës interkulturore multietnike, në të cilën veprojnë jo vetëm të regjistruarit dhe të aderuarit në Ucai, por edhe shoqata të tjera. Me fjalë të tjera qendra është e hapur edhe për propozimet që na vijnë nga realitete të tjera”.
- Cili ka qënë reagimi i bashkësisë italiane dhe i institucioneve kur është themeluar Ucai?
“ Reagimet kanë qënë pozitive, edhe pasi jemi një shoqatë pa qëllime fitimi. Unioni ka lindur nga një nevojë konkrete e evidentuar pas një leximi të vëmendshëm të situatës e të panoramës lokale: ndjehej mungesa e një koordinimi mes subjekteve të ndryshme. Në këtë mënyrë ofrojmë një pikë referimi jo vetëm të huajve e shoqatave që marrin pjesë, por edhe për istitucionet lokale që ndërveprojnë me bashkësitë e të huajve”.
- Po shoqatat si janë përgjigjur ?
“Edhe në këtë rast shumë mirë: më parë nuk kishte asnjë lidhje mes shoqatave të ndryshme të të huajve në provincën e Udines dhe shumë shoqata përdornin një banesë private si seli ligjore të shoqatës. Tani shumë prej tyre kanë selinë pranë Ucai-t dhe koordinimi u jep mundësinë të bëjnë projekte që përfshijnë më shumë realitete. Në selinë tonë shoqatat kanë në dispozicion lokale ku mund të mblidhen, të organizojnë ekspozita e të tjera aktivitete kulturore e informative”.
- Procesi i integrimit kalon edhe përmes njohjes së ndërsjellë. A ka projekte apo veprimtari që prekin këtë aspekt?
“Jemi duke çuar përpara disa projekte mbi promuovimin e kulturës dhe të gjuhës së Vendit prej ku vihet, me organizimin e festave kombëtare me valle, muzikë, ekspozim të veshjeve popullore e të pjatave karakteristike, por edhe duke realizuar konferenca në të cilat qëllimi është të bëhet e ditur kush jemi, prej nga vijmë, cilat janë resurset dhe si duam t’i përdorim në këtë proces njohjeje e shkëmbimi”.
- Gjatë festës së komunitetit shqiptar kishte edhe njerëz të etnive të tjera?
“Në festa marrin pjesë shumë njerëz. Këta evente janë një pikë takimi për bashkëatdhetarët ( më shumë se 600 ishin të pranishëm), por paraqesin edhe raste të hapura për të gjithë me pjesëmarrjen e personave të etnive të ndryshme, të hapura në njohjen e kulturave të tjera”.
- Cili është raporti me autoritetet lokale e me mediat?
“ Në aktivitetet e shumta që organizojmë kemi gjithnjë praninë e autoriteteve që sjellin përshëndetjet e organeve që përfaqësojnë. Na ndihmojnë edhe nga ana financiare, por me pjesëmarrjen e tyre aktive pëlqejnë vetë veprimtaritë e Ucai-t. Për lajmërimet përdorim të gjitha mjetet në dispozicion: nga letra e shtypur në reklama në radio e në televizionin lokal, me rezultate të mira”.
- Për të huajt e brezit të dytë, çfarë keni parashikuar?
“Jemi duke realizuar kurse për promuovimin e gjuhës dhe të kulturës së prejardhjes për fëmijë, si mjet për tu pasuruar në nivel kulturor dhe për të bërë që këta të mitur të mos ndjehen të huaj kur kthehen në vendin e tyre të prejardhjes.Rezultatet pozitive që kemi patur këtë vit kanë bërë që projekti të paraqitet sërish edhe për vitin 2008. Një projekt i dytë i rëndësishëm është edhe realizimi i një laboratori teatror, projekt ky që do të mbyllet me spektaklin përfundimtar në muajin shkurt 2008”.
- A ka ndonjë vëmendje të veçantë për gratë?
“ Këshilli drejtues i Ucai-t përbëhet nga pesë gra ndër shtatë veta. Dua të nënvizoj që veprimtaritë e Ucai-t nuk janë eskluzive për një seks të caktuar apo të lidhura me kushte të tjera, por të hapura për të gjithë. Kemi paraqitur një projekt bashkë me Shërbimin e mundësive të njëjta për të lehtësuar e për të ndjekur gratë në procesin e futjes në punë”.
- Ju vetë bëni pjesë në një proces integrimi. Cilat janë vështirësitë që keni ndeshur?
“ Janë ato tipike të atij që lë pas shpatullave atdheun e tij, të afërmit e tij dhe i duhet të fillojë prej zeros në një vend të ri. E rëndësishme është të fiksohen disa objektiva, të vendoset se çfarë duam të bëjmë dhe të gjejmë këmbënguljen e durimin e nevojshëm për të zgjidhur problemet apo pengesat që paraqiten”.
- Për imigrantët e rinj cilat janë problematikat kryesore?
“Integrimi është një proces, i përbërë nga shumë etapa: duhet përshtatur, duhen kuptuar cilat janë kompetencat tona dhe cilat mundësitë që territori ofron dhe, para së gjithash, të mësohet gjuha. Ucai është duke bërë projekte me entet formative dhe në vitet e kaluara ka realizuar edhe kurse të gjuhës italiane për të huajt”.
- Të dish gjuhën jo gjithmonë është e mjaftueshme për të njohur cilat janë të drejtat e detyrat.
“Jemi duke bashkëpunuar me Komunën e Udine-s, Asgi dhe Mediatori di Comunità për të favorizuar njohjen e të drejtave dhe detyrave.Bëhet fjalë për takime të organizuara në vendet më të frekuentuara nga të huajt sepse shpesh, shume prej tyre nuk paraqiten pranë sporteleve”.
- A vazhdoni të mbani lidhje me vendin prej nga vini? A ndjeheni më shumë italiane apo shqiptare?
“ Jam një shqiptare që tashmë ka kaluar një të tretën e jetës së saj në Itali. Gjendem shumë mirë këtu, më pëlqen të jetoj në këtë vend të ri, por natyrisht vazhdoj të mbaj lidhje familjare, miqësie e shoqërie me njerëzit e mij që jetojnë ende në bregun tjetër të Adriatikut”.
Intervista ad Arminda Hitaj
Arminda Hitaj, nata e cresciuta a Scutari, in tasca una laurea in Scienze biologiche, ha lasciato l’Albania 13 anni fa e fin dal 1997 risiede a Udine. Con una lunga esperienza come mediatrice culturale, presiede l'Ucai (Unione delle comunità e delle associazioni di immigrati) impegnata sul territorio provinciale di Udine. All’ente aderiscono 52 associazioni contraddistinte da un denominatore comune, quello dell’integrazione degli immigrati. L’abbiamo intervistata per capire quali sono le attività principali dell’Ucai e i suoi progetti per il futuro.
- Le associazioni aderenti all’Ucai sono numerose: quali sono le etnie e quali le comunità più consistenti?
“All’Ucai partecipano associazioni che rappresentano molte etnie, 42 per l’esattezza. Si può dire che abbiamo a che fare con presone provenienti da tutti e cinque i continenti della terra, pur se con numeri differenti”.
- Com’è organizzato il lavoro dell’Ucai, in termini di rappresentatività delle varie etnie?
“L’organigramma dell’Ucai prevede un Consiglio direttivo composto da 7 persone e un comitato esecutivo composto da cinque membri le cui competenze sono chiaramente spiegate nello statuto dell’associazione. Le comunità rappresentate nel Consiglio direttivo sono quelle provenienti dall’Albania (da me rappresentata), dal Mali, Ghana, Russia e Senegal, in quanto sono quelle che nell’Udinese sono più numerose”.
- Quali attività svolge l’Unione?
“Le attività dell’Ucai sono numerose: la principale attività riguarda la gestione del centro interculturale multietnico, nel quale operano non soltanto iscritti e aderenti all’Ucai, ma anche altre associazioni. Il centro è dunque aperto anche alle proposte che ci arrivano da altre realtà”.
- Qual è stata la reazione della comunità italiana e delle istituzioni quando è stata fondata l’Ucai?
“I riscontri sono stati positivi, anche perché siamo un’associazione senza finalità di lucro. L’Unione è nata da un’esigenza concreta individuata dopo un’attenta lettura del panorama locale: si sentiva la mancanza di un coordinamento tra i vari soggetti. In tal modo, offriamo un riferimento non solo agli immigrati e alle associazioni che hanno aderito, ma anche alle istituzioni locali che si ritrovano ad interagire con le comunità immigrate”.
- Le associazioni come hanno risposto?
“Anche in questo caso molto bene: prima non c’era alcun collegamento tra le varie associazioni degli immigrati nella provincia di Udine e molti soggetti usavano un’abitazione privata come sede legale dell’associazione. Ora molte di loro hanno sede presso l’Ucai e il coordinamento permette di fare progetti che coinvolgono più realtà. Nella nostra sede le associazioni hanno a disposizione locali dove riunirsi, organizzare mostre ed altre attività culturali e informative”.
- Il processo dell’integrazione passa anche attraverso la conoscenza reciproca. Ci sono progetti e attività riguardanti quest’aspetto?
“Stiamo portando avanti progetti sulla promozione della cultura e della lingua del Paese di provenienza, con l’organizzazione di feste nazionali a base di balli, musiche, esposizioni di abiti popolari e piatti caratteristici, ma anche realizzando conferenze dove si vuol far capire chi siamo, da dove veniamo, quali sono le risorse e come le vogliamo utilizzare in questo processo di conoscenza e di scambio”.
- - Durante la festa della comunità albanese c’erano anche persone di altre etnie?
“Alle feste partecipa tanta gente. Questi eventi sono un punto di incontro per i connazionali (oltre 600 le presenze), ma rappresentano occasioni aperte a tutti e che vedono la partecipazione di persone di etnie diverse, aperte alla conoscenza di altre culture”.
- Com’è il rapporto con le autorità locali e con i media?
“Nelle numerose manifestazioni che organizziamo contiamo sempre sulla presenza di autorità che portano i saluti degli enti che rappresentano. Ci aiutano anche finanziariamente, ma con la loro presenza attiva condividono le attività stesse dell’Ucai. Per la pubblicità usiamo tutti i mezzi a disposizione: dalla carta stampata alla radio e alla televisione locale, con buoni risultati”.
- Per gli immigrati di seconda generazione cosa avete previsto?
“Stiamo realizzando corsi di promozione della lingua e cultura d’origine per bambini, come mezzo di arricchimento e per far sì che questi minori non si sentano stranieri al ritorno nel loro Paese d’origine. L’esito positivo avuto quest’anno ha fatto sì che il progetto fosse ripresentato anche per il 2008. Un secondo progetto importante è la realizzazione di un laboratorio teatrale, percorso che si concluderà con lo spettacolo finale nel mese di febbraio 2008”.
- C’è particolare attenzione per le donne?
“Il Consiglio direttivo dell’Ucai è composto da 5 donne su 7. Sottolineo che le attività dell’Ucai non sono esclusiva di un determinato sesso o legate ad altre condizioni, ma aperte a tutti. Abbiamo presentato un progetto assieme al Servizio delle Pari opportunità per facilitare e seguire le donne nel processo di inserimento lavorativo”.
- Lei stessa fa parte di un percorso di inserimento. Quali le difficoltà che ha affrontato?
“Sono quelle tipiche di chi si lascia alle spalle la propria patria, i propri cari e deve iniziare da zero in un nuovo Paese. E’ importante darsi degli obiettivi, decidere cosa si vuol fare e avere la tenacia e la pazienza necessari per risolvere i problemi e gli ostacoli che si presentano”.
- Per i nuovi immigrati quali sono le problematiche principali?
“L’inserimento è un processo, fatto di tante tappe: bisogna adattarsi, capire quali sono le proprie competenze e le opportunità che il territorio offre e, prima di tutto, imparare la lingua. L’Ucai sta attuando progetti con gli enti formativi e negli anni passati ha svolto dei corsi di alfabetizzazione per stranieri”.
- Sapere l’italiano non sempre è sufficiente per conoscere quali siano diritti e doveri.
“Stiamo collaborando con il Comune di Udine, L’Asgi e i mediatori di comunità per favorire la conoscenza dei diritti e dei doveri. Si tratta di incontri organizzati nei luoghi più frequentati dagli immigrati perché spesso, molti di loro non si rivolgono agli sportelli”.
- Continua a mantenere rapporti con il suo paese di provenienza? Si sente più italiana o più albanese?
“Sono un’albanese che ha ormai passato un terzo della sua vita in Italia. Mi trovo molto bene qua, mi piace vivere in questo nuovo Paese, ma naturalmente continuo a mantenere rapporti familiari, di parentela e di amicizia con la mia gente che ancora sull’altra costa dell’Adriatico”.
roland ndoci
- Le associazioni aderenti all’Ucai sono numerose: quali sono le etnie e quali le comunità più consistenti?
“All’Ucai partecipano associazioni che rappresentano molte etnie, 42 per l’esattezza. Si può dire che abbiamo a che fare con presone provenienti da tutti e cinque i continenti della terra, pur se con numeri differenti”.
- Com’è organizzato il lavoro dell’Ucai, in termini di rappresentatività delle varie etnie?
“L’organigramma dell’Ucai prevede un Consiglio direttivo composto da 7 persone e un comitato esecutivo composto da cinque membri le cui competenze sono chiaramente spiegate nello statuto dell’associazione. Le comunità rappresentate nel Consiglio direttivo sono quelle provenienti dall’Albania (da me rappresentata), dal Mali, Ghana, Russia e Senegal, in quanto sono quelle che nell’Udinese sono più numerose”.
- Quali attività svolge l’Unione?
“Le attività dell’Ucai sono numerose: la principale attività riguarda la gestione del centro interculturale multietnico, nel quale operano non soltanto iscritti e aderenti all’Ucai, ma anche altre associazioni. Il centro è dunque aperto anche alle proposte che ci arrivano da altre realtà”.
- Qual è stata la reazione della comunità italiana e delle istituzioni quando è stata fondata l’Ucai?
“I riscontri sono stati positivi, anche perché siamo un’associazione senza finalità di lucro. L’Unione è nata da un’esigenza concreta individuata dopo un’attenta lettura del panorama locale: si sentiva la mancanza di un coordinamento tra i vari soggetti. In tal modo, offriamo un riferimento non solo agli immigrati e alle associazioni che hanno aderito, ma anche alle istituzioni locali che si ritrovano ad interagire con le comunità immigrate”.
- Le associazioni come hanno risposto?
“Anche in questo caso molto bene: prima non c’era alcun collegamento tra le varie associazioni degli immigrati nella provincia di Udine e molti soggetti usavano un’abitazione privata come sede legale dell’associazione. Ora molte di loro hanno sede presso l’Ucai e il coordinamento permette di fare progetti che coinvolgono più realtà. Nella nostra sede le associazioni hanno a disposizione locali dove riunirsi, organizzare mostre ed altre attività culturali e informative”.
- Il processo dell’integrazione passa anche attraverso la conoscenza reciproca. Ci sono progetti e attività riguardanti quest’aspetto?
“Stiamo portando avanti progetti sulla promozione della cultura e della lingua del Paese di provenienza, con l’organizzazione di feste nazionali a base di balli, musiche, esposizioni di abiti popolari e piatti caratteristici, ma anche realizzando conferenze dove si vuol far capire chi siamo, da dove veniamo, quali sono le risorse e come le vogliamo utilizzare in questo processo di conoscenza e di scambio”.
- - Durante la festa della comunità albanese c’erano anche persone di altre etnie?
“Alle feste partecipa tanta gente. Questi eventi sono un punto di incontro per i connazionali (oltre 600 le presenze), ma rappresentano occasioni aperte a tutti e che vedono la partecipazione di persone di etnie diverse, aperte alla conoscenza di altre culture”.
- Com’è il rapporto con le autorità locali e con i media?
“Nelle numerose manifestazioni che organizziamo contiamo sempre sulla presenza di autorità che portano i saluti degli enti che rappresentano. Ci aiutano anche finanziariamente, ma con la loro presenza attiva condividono le attività stesse dell’Ucai. Per la pubblicità usiamo tutti i mezzi a disposizione: dalla carta stampata alla radio e alla televisione locale, con buoni risultati”.
- Per gli immigrati di seconda generazione cosa avete previsto?
“Stiamo realizzando corsi di promozione della lingua e cultura d’origine per bambini, come mezzo di arricchimento e per far sì che questi minori non si sentano stranieri al ritorno nel loro Paese d’origine. L’esito positivo avuto quest’anno ha fatto sì che il progetto fosse ripresentato anche per il 2008. Un secondo progetto importante è la realizzazione di un laboratorio teatrale, percorso che si concluderà con lo spettacolo finale nel mese di febbraio 2008”.
- C’è particolare attenzione per le donne?
“Il Consiglio direttivo dell’Ucai è composto da 5 donne su 7. Sottolineo che le attività dell’Ucai non sono esclusiva di un determinato sesso o legate ad altre condizioni, ma aperte a tutti. Abbiamo presentato un progetto assieme al Servizio delle Pari opportunità per facilitare e seguire le donne nel processo di inserimento lavorativo”.
- Lei stessa fa parte di un percorso di inserimento. Quali le difficoltà che ha affrontato?
“Sono quelle tipiche di chi si lascia alle spalle la propria patria, i propri cari e deve iniziare da zero in un nuovo Paese. E’ importante darsi degli obiettivi, decidere cosa si vuol fare e avere la tenacia e la pazienza necessari per risolvere i problemi e gli ostacoli che si presentano”.
- Per i nuovi immigrati quali sono le problematiche principali?
“L’inserimento è un processo, fatto di tante tappe: bisogna adattarsi, capire quali sono le proprie competenze e le opportunità che il territorio offre e, prima di tutto, imparare la lingua. L’Ucai sta attuando progetti con gli enti formativi e negli anni passati ha svolto dei corsi di alfabetizzazione per stranieri”.
- Sapere l’italiano non sempre è sufficiente per conoscere quali siano diritti e doveri.
“Stiamo collaborando con il Comune di Udine, L’Asgi e i mediatori di comunità per favorire la conoscenza dei diritti e dei doveri. Si tratta di incontri organizzati nei luoghi più frequentati dagli immigrati perché spesso, molti di loro non si rivolgono agli sportelli”.
- Continua a mantenere rapporti con il suo paese di provenienza? Si sente più italiana o più albanese?
“Sono un’albanese che ha ormai passato un terzo della sua vita in Italia. Mi trovo molto bene qua, mi piace vivere in questo nuovo Paese, ma naturalmente continuo a mantenere rapporti familiari, di parentela e di amicizia con la mia gente che ancora sull’altra costa dell’Adriatico”.
roland ndoci
Lehtesime per vizat schengen
Nuk do të jenë vetëm politikanët që do të kenë lehtësime në marrjen e vizave Schengen nga Shqipëria drejtuar Komunitetit Europian. Në bazë të marrëveshjes së nënshkruar në ditët e para të janarit, janë plot 18 kategori që do të përfitojnë nga këto lehtësime. Me këtë marrëveshje të nënshkruar, të dyja palët kanë për qëllim të fshijnë sa më parë nga kujtesa radhët e gjata të pritjes, shqetësimet e jetuara në vitet e kaluara nga qytetarët shqiptarë përpara ambasadave të vendeve të BE dhe ata situata të shëmtuara në të cilat shumë veta ishin të detyruar të përballonin praktika burokratike pa fund e rregulla shume restriktive që pengonin lëvizjen e lirë të njerëzve. Ky regjim shtërngues ka penalizuar atë që ndiqte rrugët ligjore, pjesën më të madhe të shoqërisë shiptare, që sot është edhe më euroentuziastja në rajonin ballkanik. Regjimi shtërngues ka favorizuar, ashtu siç ndodh shpesh, fenomenet paralele: sekserët dhe korrupsionin që peshonin rëndë mbi njerëzit. Si pasojë e këtij lehtësimi qytetarët e vendeve të rajonit ballkanik (Bosnje Hercegovina, Mali i Zi, Serbia e Maqedonia) dhe natyrisht, Shqipëria, do të vazhdojnë të paguajnë një kosto më të ulët për dhënien e vizës (35 euro në vend të 60 eurove). Gjithashtu shumë kategori qytetarësh do të përfitojnë viza pa paguar taksa.
Hyrja në fuqi e marrëveshjeve për lehtësimin e vizave do të nxisë kontaktet ndërpersonale duke rritur mundësitë për të udhëtuar, në veçanti për brezat e rinj. Do të jenë të shumta kategoritë që do të përfitojnë nga ky akord: përfaqësues të institucioneve, biznesmenë, gazetarë, përfaqësues të besimeve fetare, anëtarë të programeve dhe komisioneve shkencore, kulturore, artistike e universitare, studente në shëtitje të organizuara për qëllime studimi, sportistë dhe shoqëruesit e tyre, përfaqësues të shoqatave joqeveritare, Onlus e të vullnetariatit, familjarë të qytetarëve shqiptarë me qëndrim të rregullt në njërin prej vendeve të Komunitetit Europian, turistë (sipas një skeme të caktuar) e kështu me radhë. Faktikisht, kjo marrëveshje përgjigjet në më të mirën e mënyrave istancave të një përqindjeje të madhe të popullsisë aktive.
Akordet e ripranimit, nga ana tjetër, japin rregulla e procedura të sakta për të kundërshtuar imigracionin e paligjshëm; zbatimi i tyre efektiv, do të çojë në një hap të vendosur përpara në sektorë të tillë si kontrolli në kufinj, siguria e dokumenteve dhe lufta mbi krimin e organizuar dhe do të hapë në mënyrë graduale rrugën drejt një regjimi pa viza për Shqipërinë, Bosnjë Hercegovinën, Malin e Zi, Serbinë e Maqedoninë.
Roland ndoci
Hyrja në fuqi e marrëveshjeve për lehtësimin e vizave do të nxisë kontaktet ndërpersonale duke rritur mundësitë për të udhëtuar, në veçanti për brezat e rinj. Do të jenë të shumta kategoritë që do të përfitojnë nga ky akord: përfaqësues të institucioneve, biznesmenë, gazetarë, përfaqësues të besimeve fetare, anëtarë të programeve dhe komisioneve shkencore, kulturore, artistike e universitare, studente në shëtitje të organizuara për qëllime studimi, sportistë dhe shoqëruesit e tyre, përfaqësues të shoqatave joqeveritare, Onlus e të vullnetariatit, familjarë të qytetarëve shqiptarë me qëndrim të rregullt në njërin prej vendeve të Komunitetit Europian, turistë (sipas një skeme të caktuar) e kështu me radhë. Faktikisht, kjo marrëveshje përgjigjet në më të mirën e mënyrave istancave të një përqindjeje të madhe të popullsisë aktive.
Akordet e ripranimit, nga ana tjetër, japin rregulla e procedura të sakta për të kundërshtuar imigracionin e paligjshëm; zbatimi i tyre efektiv, do të çojë në një hap të vendosur përpara në sektorë të tillë si kontrolli në kufinj, siguria e dokumenteve dhe lufta mbi krimin e organizuar dhe do të hapë në mënyrë graduale rrugën drejt një regjimi pa viza për Shqipërinë, Bosnjë Hercegovinën, Malin e Zi, Serbinë e Maqedoninë.
Roland ndoci
Facilitazioni per i visti Schengen
Ad avere le facilitazioni per i visti Schengen dall'Albania verso la Comunità Europea non saranno più soltanto i politici. In base all’accordo stipulato nei primi giorni di gennaio, sono ben 18 categorie che approfitteranno di queste facilitazioni. Giungendo a quest’accordo, le due parti vogliono cancellare al più presto dalla memoria le lunghe file d’attesa, la frustrazione vissuta negli anni scorsi dai cittadini albanesi davanti alle ambasciate dei paesi dell’UE e quelle brutte situazioni nelle quali molti erano costretti a far fronte alle pratiche burocratiche interminabili e al regole molto restrittive che impedivano di viaggiare. Questo regime restrittivo ha penalizzato chi seguiva la via legale, la maggior parte della società albanese, che oggi è la più euroentusiasta nella regione balcanica. Il regime restrittivo ha favorito, come spesso accade, i fenomeni paralleli: gli usurai e la corruzione che pesavano gravemente sulla gente. In seguito a questa facilitazione i cittadini dei Paesi della regione balcanica (Bosnia e Herzegovina, Montenegro, Serbia e Macedonia) e, naturalmente, l’Albania, continueranno a beneficiare di un minor costo per la concessione del visto (35 euro anziché 60). Molte categorie di cittadini potranno inoltre ottenere visti privi di tasse.
L´entrata in vigore degli Accordi per la facilitazione dei visti incoraggerà i contatti interpersonali accrescendo le opportunità di viaggiare, specialmente per le giovani generazioni. Saranno tante le categorie che approfitteranno di questo accordo: rappresentanti delle istituzioni, uomini d’affari, giornalisti, rappresentanti delle comunità religiose, membri di programmi e commissioni scientifiche, culturali, artistiche e universitarie, studenti in gite organizzate per motivi di studio, sportivi e loro accompagnatori, rappresentanti delle associazioni non governative, Onlus e di volontariato, familiari dei cittadini albanesi regolarmente soggiornanti in uno dei Paesi della Comunità Europea, turisti (secondo uno schema prestabilito) e via dicendo. Di fatto, questo accordo risponde nel modo migliore alle istanze di una larga fetta di popolazione attiva.
Gli Accordi di riammissione, d'altro anto, offrono regole e procedure certe per contrastare l´immigrazione illegale; la loro applicazione effettiva, porterà a un deciso passo avanti in settori quali il controllo ai confini, la sicurezza dei documenti e la lotta al crimine organizzato e aprirà gradualmente la strada verso un regime senza visti per Albania, Bosnia e Herzegovina, Montenegro, Serbia e Macedonia.
Roland Ndoci
L´entrata in vigore degli Accordi per la facilitazione dei visti incoraggerà i contatti interpersonali accrescendo le opportunità di viaggiare, specialmente per le giovani generazioni. Saranno tante le categorie che approfitteranno di questo accordo: rappresentanti delle istituzioni, uomini d’affari, giornalisti, rappresentanti delle comunità religiose, membri di programmi e commissioni scientifiche, culturali, artistiche e universitarie, studenti in gite organizzate per motivi di studio, sportivi e loro accompagnatori, rappresentanti delle associazioni non governative, Onlus e di volontariato, familiari dei cittadini albanesi regolarmente soggiornanti in uno dei Paesi della Comunità Europea, turisti (secondo uno schema prestabilito) e via dicendo. Di fatto, questo accordo risponde nel modo migliore alle istanze di una larga fetta di popolazione attiva.
Gli Accordi di riammissione, d'altro anto, offrono regole e procedure certe per contrastare l´immigrazione illegale; la loro applicazione effettiva, porterà a un deciso passo avanti in settori quali il controllo ai confini, la sicurezza dei documenti e la lotta al crimine organizzato e aprirà gradualmente la strada verso un regime senza visti per Albania, Bosnia e Herzegovina, Montenegro, Serbia e Macedonia.
Roland Ndoci
Ne kerkim te nje pune
Jeni në kërkim të një pune, por nuk dini se nga të ja filloni kërkimit? Nuk dini kujt t’i drejtoheni, cilat janë dokumentat që duhen prezantuar, duke pasur gjithçka nevojitet në sportele apo në bisedat në agjensitë e ndryshme? Mos u shqetësoni, një guidë e shkurtër do të dijë e do tu ndihmojë të orientoheni në botën e larmishme e të ndërlikuar të punësimit që duhet gjetur e duhet zgjedhur.
Si hap i parë, që vlen edhe për të huajt, duhet të bëhet regjistrimi në seksionin zonal të Punës ( Agjensia rajonale e punës), duke paraqitur librezën e punës - që mund të kërkohet në zyrën e anagrafit të komunës ku jeni rezidentë -, një dokument njohjeje, lejen e qëndrimit të vlefshme për qytetarët e huaj dhe kodin fiskal. Në këtë seksion rajonal do të thuren edhe lëvizjet e para: Regjistrimi në listat e lëvizjes, informim, përzgjedhje, orientim dhe nisje në punë. Duhen pasur të paktën nëntë vjet shkollim në mënyrë që të mund të regjistroheni në listat e punës. Nuk është e mundur të regjistroheni në më shumë se një Agjensi rajonale të Punës, ndërsa transferimi mund të kërkohet kurdo. Mund të regjistroheni në listat e punësimit edhe kur janë duke u kryer apo ndjekur studimet: bëhet fjalë për një lëvizje që këshillojmë të bëni, duke parë që sjell si pasojë një vjetërsi më të madhe të regjistrimit në momentin kur do të arrihet titulli i studimit për t’u paraqitur në tregun e punës.
Pasi t’i keni përmbushur këta faza për të hyrë me të drejtën që ju takon në këtë listë, përfitohet lëshimi i skedës së regjistrimit nga ana e Agjensisë rajonale: skeda duhet të jetë e firmosur në mënyrë periodike, mes muajve të tetorit e nëntorit të çdo viti. Nëse nuk rinovohet skeda kjo shpie në fshirjen nga listat dhe kështu duhet ribërë regjistrimi, me një zbritje në shkallën e vjetërsisë së kërkesave. Të gjitha këto të dhëna mund t’i merrni gjithashtu duke ju drejtuar Qendrës për Punë të Udines, në Viale Duodo, 3 (cpi.udine@provincia.udine.it), nga e hëna në të premten nga ora 9,30 deri në 12,30. Mund të konsultohen edhe në ëeb ofertat e ndryshme të punës të propozuara nga Qendra e punësimit e Udines, që mund të arrihet përmes adresës së Komunës së Udines (www.comune.udine.it). Është e domosdoshme për ata që janë duke kërkuar punësim të parë apo një punësim të ri, të marrë kontakt me shërbimet e krijuara në territor ashtu siç është pikërisht,Qendra e punës (ish zyra e collocamento-s), të cilat kanë si funksion të tyre të vënë në dispozicion të qytetarëve shërbime informimi, mikpritjeje e orientimi për të lehtësuar gjetjen e vendit të punës e më pas futjen në punë. Kjo është një listë e adresave që mund të jenë interesante për gjetjen e një pune të re: www.guidalavoro.net (informacione mbi temat e punës); www.jobonline.it (punë); www.minlavoro.it (Ministria e Punës); www.regione.fvg.it (punë dhe konkurse publike në Friuli Venezia Giulia); www.europalavoro.it (formim dhe punë); www.cesop.it (punë për të diplomuar dhe profesionistë); www.okkupati.rai.it (oferta të ndryshme edhe nga jashtë); www.bancalavoro.com (Banka e Punës); www.corriere.it/lavoro (Corriere della Sera: Lavoro); www.ilsole24ore.it (il Sole 24 Ore); www.telelavoro.rassegna.it (telelavoro e zyrë virtuale); www.aiuto.net; www.bollettinodellavoro.it (periodik i informacionit mbi punën); www.dinamica.it/jobservice (pikë takimi mes kërkesës dhe ofertës); www.lavorare.com (materiale dhe offerta pune); www.wepro.it (projekti europian për ndërmarrjet femërore); www.csi.it/spdonna (sporteli on-line i gruas).
Një tjetër rrugë që mund t’i bashkangjitet asaj që shpjeguam, është ajo e Agjensive të njohura nga ministria e Punës. Detyra e tyre është të bëjnë në mënyrë që të takohen kërkesa e oferta, mes ndërmarrjes që kërkon një punë të caktuar të përkohshme dhe punëtorin potencial që thirret për të dhënë kontributin e tij me kohë të caktuar në këtë ndërmarrje, duke vepruar nën drejtimin e saj. Do të jetë agjensia që do të punësojë punëtorin me kohë të caktuar në bazë të punës e të kohëzgjatjes. Për tu afruar në botën e punës është thuajse e detyrueshme të kesh në shpatulla përvoja profesionalizuese përmes stazheve formuese e orientuese dhe kurseve të formimit profesional. Në Udine qendrat e formimit profesional janë Ial (via del Vascello 1, www.ialweb.it), Enaip (www.enaip.fvg.it) dhe Istituti Salesian Bearzi (www.bearzi.it). Ndërsa llogariten 17 Agjensi Pune Interinale në Udine: Adecco, në via Parini 10, Ali në via dei Torriani 11, Delta 2 në via di Toppo 49; E-work në via Poscolle 36; Italia Lavora në via Liruti 28; Job në vicolo Molin Nascosto 14; Kelly Services në viale Leopardi 92; Manpoëer në sheshin San Cristoforo; Man at work në via Gemona 30/A; Metis në viale Duodo 27; Obiettivo Lavoro në viale Ungheria 131; Sinterim në via Marangoni 34; Temporary në viale Ungheria 115; Trenkenëalder, në via Palladio 9/11, Umana në via Castellana 50, Vedior në via Roma 46; Worknet në viale Venezia 71.
Irene Giurovich
Si hap i parë, që vlen edhe për të huajt, duhet të bëhet regjistrimi në seksionin zonal të Punës ( Agjensia rajonale e punës), duke paraqitur librezën e punës - që mund të kërkohet në zyrën e anagrafit të komunës ku jeni rezidentë -, një dokument njohjeje, lejen e qëndrimit të vlefshme për qytetarët e huaj dhe kodin fiskal. Në këtë seksion rajonal do të thuren edhe lëvizjet e para: Regjistrimi në listat e lëvizjes, informim, përzgjedhje, orientim dhe nisje në punë. Duhen pasur të paktën nëntë vjet shkollim në mënyrë që të mund të regjistroheni në listat e punës. Nuk është e mundur të regjistroheni në më shumë se një Agjensi rajonale të Punës, ndërsa transferimi mund të kërkohet kurdo. Mund të regjistroheni në listat e punësimit edhe kur janë duke u kryer apo ndjekur studimet: bëhet fjalë për një lëvizje që këshillojmë të bëni, duke parë që sjell si pasojë një vjetërsi më të madhe të regjistrimit në momentin kur do të arrihet titulli i studimit për t’u paraqitur në tregun e punës.
Pasi t’i keni përmbushur këta faza për të hyrë me të drejtën që ju takon në këtë listë, përfitohet lëshimi i skedës së regjistrimit nga ana e Agjensisë rajonale: skeda duhet të jetë e firmosur në mënyrë periodike, mes muajve të tetorit e nëntorit të çdo viti. Nëse nuk rinovohet skeda kjo shpie në fshirjen nga listat dhe kështu duhet ribërë regjistrimi, me një zbritje në shkallën e vjetërsisë së kërkesave. Të gjitha këto të dhëna mund t’i merrni gjithashtu duke ju drejtuar Qendrës për Punë të Udines, në Viale Duodo, 3 (cpi.udine@provincia.udine.it), nga e hëna në të premten nga ora 9,30 deri në 12,30. Mund të konsultohen edhe në ëeb ofertat e ndryshme të punës të propozuara nga Qendra e punësimit e Udines, që mund të arrihet përmes adresës së Komunës së Udines (www.comune.udine.it). Është e domosdoshme për ata që janë duke kërkuar punësim të parë apo një punësim të ri, të marrë kontakt me shërbimet e krijuara në territor ashtu siç është pikërisht,Qendra e punës (ish zyra e collocamento-s), të cilat kanë si funksion të tyre të vënë në dispozicion të qytetarëve shërbime informimi, mikpritjeje e orientimi për të lehtësuar gjetjen e vendit të punës e më pas futjen në punë. Kjo është një listë e adresave që mund të jenë interesante për gjetjen e një pune të re: www.guidalavoro.net (informacione mbi temat e punës); www.jobonline.it (punë); www.minlavoro.it (Ministria e Punës); www.regione.fvg.it (punë dhe konkurse publike në Friuli Venezia Giulia); www.europalavoro.it (formim dhe punë); www.cesop.it (punë për të diplomuar dhe profesionistë); www.okkupati.rai.it (oferta të ndryshme edhe nga jashtë); www.bancalavoro.com (Banka e Punës); www.corriere.it/lavoro (Corriere della Sera: Lavoro); www.ilsole24ore.it (il Sole 24 Ore); www.telelavoro.rassegna.it (telelavoro e zyrë virtuale); www.aiuto.net; www.bollettinodellavoro.it (periodik i informacionit mbi punën); www.dinamica.it/jobservice (pikë takimi mes kërkesës dhe ofertës); www.lavorare.com (materiale dhe offerta pune); www.wepro.it (projekti europian për ndërmarrjet femërore); www.csi.it/spdonna (sporteli on-line i gruas).
Një tjetër rrugë që mund t’i bashkangjitet asaj që shpjeguam, është ajo e Agjensive të njohura nga ministria e Punës. Detyra e tyre është të bëjnë në mënyrë që të takohen kërkesa e oferta, mes ndërmarrjes që kërkon një punë të caktuar të përkohshme dhe punëtorin potencial që thirret për të dhënë kontributin e tij me kohë të caktuar në këtë ndërmarrje, duke vepruar nën drejtimin e saj. Do të jetë agjensia që do të punësojë punëtorin me kohë të caktuar në bazë të punës e të kohëzgjatjes. Për tu afruar në botën e punës është thuajse e detyrueshme të kesh në shpatulla përvoja profesionalizuese përmes stazheve formuese e orientuese dhe kurseve të formimit profesional. Në Udine qendrat e formimit profesional janë Ial (via del Vascello 1, www.ialweb.it), Enaip (www.enaip.fvg.it) dhe Istituti Salesian Bearzi (www.bearzi.it). Ndërsa llogariten 17 Agjensi Pune Interinale në Udine: Adecco, në via Parini 10, Ali në via dei Torriani 11, Delta 2 në via di Toppo 49; E-work në via Poscolle 36; Italia Lavora në via Liruti 28; Job në vicolo Molin Nascosto 14; Kelly Services në viale Leopardi 92; Manpoëer në sheshin San Cristoforo; Man at work në via Gemona 30/A; Metis në viale Duodo 27; Obiettivo Lavoro në viale Ungheria 131; Sinterim në via Marangoni 34; Temporary në viale Ungheria 115; Trenkenëalder, në via Palladio 9/11, Umana në via Castellana 50, Vedior në via Roma 46; Worknet në viale Venezia 71.
Irene Giurovich
Occupazione cercasi
Siete a caccia di un lavoro, ma non sapete dove sbattere la testa? Non sapete a chi rivolgervi, quali documenti servono per presentarsi, muniti di tutto il necessario, agli sportelli o ai colloqui nelle varie agenzie? Non preoccupatevi, un breve vademecum saprà orientarvi nell'intricato mondo dell'occupazione da trovare e scegliere.
Come primo passo, che vale anche per gli stranieri, ci si deve iscrivere alla Sezione circoscrizionale per l'Impiego (Agenzia regionale per l'impiego), presentando il libretto di lavoro - che si può richiedere all'ufficio anagrafe del Comune di residenza -, un documento di riconoscimento, il permesso di soggiorno per gli stranieri, e il codice fiscale. Nella Sezione circoscrizionale verranno imbastite le mosse preliminari: l'iscrizione nelle liste di collocamento, informazione, preselezione, orientamento e avviamento al lavoro. E' necessario avere almeno nove anni di scolarità per potersi iscrivere nelle liste di collocamento. Non è possibile essere iscritti in più Agenzie regionali per l'impiego, anche se è sempre possibile chiedere il trasferimento. Ci si può iscrivere alle liste di collocamento anche mentre si stanno svolgendo o proseguendo gli studi: si tratta di una mossa consigliata, visto che comporta una maggiore anzianità di iscrizione nel momento in cui si consegue il titolo di studio per presentarsi sul mercato del lavoro.
Dopo aver ottemperato alle fasi necessarie per entrare di diritto nella lista, si ottiene il rilascio del tesserino d'iscrizione da parte dell'Agenzia regionale: il tesserino deve essere timbrato periodicamente, fra ottobre e novembre di ogni anno. La mancata revisione del tesserino implica la cancellazione dalle liste e quindi la necessità di riscriversi, con nuova anzianità e una regressione nella graduatoria. Tutte queste informazioni si possono reperire rivolgendosi al Centro per l'impiego di Udine, in viale Duodo 3 (cpi.udine@provincia.udine.it), dal lunedì al venerdì dalle 9.30 alle 12.30. Si possono consultare anche sul web le varie offerte lavorative proposte dal Centro per l'impiego di Udine, raggiungibile dal sito del Comune di Udine (www.comune.udine.it).
E' indispensabile, per chi sta cercando la prima occupazione o una nuova occupazione, prendere contatto con i servizi territoriali a ciò preposti, come, per l'appunto, i Centri per l'impiego (ex uffici di collocamento), i quali sono deputati a mettere a disposizione dei cittadini servizi di informazione, accoglienza e orientamento per agevolare l'inserimento e la collocazione lavorativa. Questo è un elenco di siti che possono essere utili nella ricerca di un lavoro: www.guidalavoro.net (informazioni sui grandi temi del lavoro); www.jobonline.it (lavoro); www.minlavoro.it (Ministero del Lavoro); www.regione.fvg.it (lavoro e concorsi pubblici in Friuli Venezia Giulia); www.europalavoro.it (formazione e lavoro); www.cesop.it (lavoro per laureati e professionisti); www.okkupati.rai.it (varie offerte anche dall'estero); www.bancalavoro.com (Banca Lavoro); www.corriere.it/lavoro (Corriere della Sera: Lavoro); www.ilsole24ore.it (il Sole 24 Ore); www.telelavoro.ra segna.it (telelavoro e ufficio virtuale); www.aiuto.net; www.bollettinodellavoro.it (periodico di informazione sul lavoro); www.dinamica.it/jobservice (punto di incontro tra domanda e offerta); www.lavorare.com (banca dati con offerte di lavoro); www.wepro.it (progetto europeo per le imprese femminili); www.csi.it/spdonna (sportello donna on-line).
Un'altra strada, da affiancare alla prima, è quella delle Agenzie interinali riconosciute dal ministero del Lavoro. Il loro compito è quello di far incrociare domande e offerta, fra l'azienda che richiede una determinata prestazione temporanea e il potenziale lavoratore che è chiamato a prestare la sua opera a tempo all'impresa utilizzatrice, agendo sotto la sua direzione. Sarà quindi l'agenzia ad assumere il prestatore d'opera con un contratto a tempo determinato in base al tipo di impiego e alla sua durata. Per avvicinarsi al mondo del lavoro è quasi d'obbligo avere alle spalle esperienze professionalizzanti attraverso tirocini formativi di orientamento e o i corsi di formazione professionale. A Udine i Centri di formazione sono lo Ial (via del Vascello 1, www.ialweb.it), l'Enaip (www.enaip.fvg.it) e l'Istituto Salesiano Bearzi (www.bearzi.it). Mentre si contano 17 Agenzie del Lavoro Interinali a Udine: Adecco, in via Parini 10, Ali in via dei Torriani 11, Delta 2 in via di Toppo 49; Ework in via Poscolle 36; Italia Lavora in via Liruti 28; Job in vicolo Molin Nascosto 14; Kelly Services in viale Leopardi 92; Manpower in piazza San Cristoforo; Man at work in via Gemona 30/A; Metis in viale Duodo 27; Obiettivo Lavoro in viale Ungheria 131; Sinterim in via Marangoni 34; Temporary in viale Ungheria 115; Trenkenwalder, in via Palladio 9/11, Umana in via Castellana 50, Vedior in via Roma 46; Worknet in viale Venezia 71.
Irene Giurovich
Come primo passo, che vale anche per gli stranieri, ci si deve iscrivere alla Sezione circoscrizionale per l'Impiego (Agenzia regionale per l'impiego), presentando il libretto di lavoro - che si può richiedere all'ufficio anagrafe del Comune di residenza -, un documento di riconoscimento, il permesso di soggiorno per gli stranieri, e il codice fiscale. Nella Sezione circoscrizionale verranno imbastite le mosse preliminari: l'iscrizione nelle liste di collocamento, informazione, preselezione, orientamento e avviamento al lavoro. E' necessario avere almeno nove anni di scolarità per potersi iscrivere nelle liste di collocamento. Non è possibile essere iscritti in più Agenzie regionali per l'impiego, anche se è sempre possibile chiedere il trasferimento. Ci si può iscrivere alle liste di collocamento anche mentre si stanno svolgendo o proseguendo gli studi: si tratta di una mossa consigliata, visto che comporta una maggiore anzianità di iscrizione nel momento in cui si consegue il titolo di studio per presentarsi sul mercato del lavoro.
Dopo aver ottemperato alle fasi necessarie per entrare di diritto nella lista, si ottiene il rilascio del tesserino d'iscrizione da parte dell'Agenzia regionale: il tesserino deve essere timbrato periodicamente, fra ottobre e novembre di ogni anno. La mancata revisione del tesserino implica la cancellazione dalle liste e quindi la necessità di riscriversi, con nuova anzianità e una regressione nella graduatoria. Tutte queste informazioni si possono reperire rivolgendosi al Centro per l'impiego di Udine, in viale Duodo 3 (cpi.udine@provincia.udine.it), dal lunedì al venerdì dalle 9.30 alle 12.30. Si possono consultare anche sul web le varie offerte lavorative proposte dal Centro per l'impiego di Udine, raggiungibile dal sito del Comune di Udine (www.comune.udine.it).
E' indispensabile, per chi sta cercando la prima occupazione o una nuova occupazione, prendere contatto con i servizi territoriali a ciò preposti, come, per l'appunto, i Centri per l'impiego (ex uffici di collocamento), i quali sono deputati a mettere a disposizione dei cittadini servizi di informazione, accoglienza e orientamento per agevolare l'inserimento e la collocazione lavorativa. Questo è un elenco di siti che possono essere utili nella ricerca di un lavoro: www.guidalavoro.net (informazioni sui grandi temi del lavoro); www.jobonline.it (lavoro); www.minlavoro.it (Ministero del Lavoro); www.regione.fvg.it (lavoro e concorsi pubblici in Friuli Venezia Giulia); www.europalavoro.it (formazione e lavoro); www.cesop.it (lavoro per laureati e professionisti); www.okkupati.rai.it (varie offerte anche dall'estero); www.bancalavoro.com (Banca Lavoro); www.corriere.it/lavoro (Corriere della Sera: Lavoro); www.ilsole24ore.it (il Sole 24 Ore); www.telelavoro.ra segna.it (telelavoro e ufficio virtuale); www.aiuto.net; www.bollettinodellavoro.it (periodico di informazione sul lavoro); www.dinamica.it/jobservice (punto di incontro tra domanda e offerta); www.lavorare.com (banca dati con offerte di lavoro); www.wepro.it (progetto europeo per le imprese femminili); www.csi.it/spdonna (sportello donna on-line).
Un'altra strada, da affiancare alla prima, è quella delle Agenzie interinali riconosciute dal ministero del Lavoro. Il loro compito è quello di far incrociare domande e offerta, fra l'azienda che richiede una determinata prestazione temporanea e il potenziale lavoratore che è chiamato a prestare la sua opera a tempo all'impresa utilizzatrice, agendo sotto la sua direzione. Sarà quindi l'agenzia ad assumere il prestatore d'opera con un contratto a tempo determinato in base al tipo di impiego e alla sua durata. Per avvicinarsi al mondo del lavoro è quasi d'obbligo avere alle spalle esperienze professionalizzanti attraverso tirocini formativi di orientamento e o i corsi di formazione professionale. A Udine i Centri di formazione sono lo Ial (via del Vascello 1, www.ialweb.it), l'Enaip (www.enaip.fvg.it) e l'Istituto Salesiano Bearzi (www.bearzi.it). Mentre si contano 17 Agenzie del Lavoro Interinali a Udine: Adecco, in via Parini 10, Ali in via dei Torriani 11, Delta 2 in via di Toppo 49; Ework in via Poscolle 36; Italia Lavora in via Liruti 28; Job in vicolo Molin Nascosto 14; Kelly Services in viale Leopardi 92; Manpower in piazza San Cristoforo; Man at work in via Gemona 30/A; Metis in viale Duodo 27; Obiettivo Lavoro in viale Ungheria 131; Sinterim in via Marangoni 34; Temporary in viale Ungheria 115; Trenkenwalder, in via Palladio 9/11, Umana in via Castellana 50, Vedior in via Roma 46; Worknet in viale Venezia 71.
Irene Giurovich
Edhe per stinoret nulla osta on line
Përvoja e dekretit të flukseve on line, e gjykuar në mënyrë pozitive nga të interesuarit për hyrjet e reja për punë, do të përsëritet. Në fakt, procedurat për regjistrimin e të interesuarve dhe për nisjen e kërkesave për nulla osta për punëtorët jokomunitarë stinorë, lidhur me flukset e hyrjes së të huajve për vitin 2008, janë të njëjtat që janë përdorur edhe në dhjetorin e kaluar me rastin e “click days” të kushtuara punëtorëve jo stinorë që i përkisnin dekretit për vitin 2007.
Nga data 28 janar ka filluar regjistrimi dhe duke nisur që prej 1 shkurtit punëdhënësit mund të paraqesin kërkesën për nulla osta për punë stinore për qytetarët jokomunitarë. Për asistencën në plotësimin dhe në dorëzimin e kërkesës mund ti drejtohen ashtu si edhe më parë patronateve apo shoqatave të kategorive të ndryshme që kanë marrë pjesë në këtë inisiativë të re.
Programi tranzitor për flukset e hyrjes së punëtorëve jo komunitarë dhe stinorë në territorin italian për vitin 2008 është përcaktuar me dekret të presidentit të Këshillit të Ministrave dhe fikson një kuotë prej 80 mijë hyrjesh të reja stinore.
Një kuotë e tillë, që duhet ndarë mes rajoneve dhe provincave autonome, nën kujdesin e ministrit të Solidaritetit social, i përket një sërë punëtorësh të ndarë në dy kategori: Punëtorë jo autonomë stinorë jo komunitarë të Serbisë, të Malit të Zi, të Bosnje Hercegovinës, të ish Republikës Jugosllave të Maqedonisë, të kroacisë, Indisë, Pakistanit,Bangladeshit, Sri Lankës dhe Ukrainës; categoria e dytë është ajo e punëtoorëve jo autonomë stinorë e jo komunitarë nga Tunizia, Shqipëria, Maroku, Moldavia dhe Egjipti, të gjitha këto vende që kanë nënshkruar apo janë duke nënshkruar marrëveshje bashkëpunimi përsa i përket imigracionit dhe të gjithë ato qytetarë të huaj jo komunitarë titullarë të një leje qëndrimi për punë të varur stinore në vitet 2005, 2006 apo 2007.
Një risi vjen nga ministria e punëve të brendshme për sa i përket dekretit të Flukseve 2007, procedurat dhe rregullat e dërgimit të të cilit janë shpjeguar në mënyrë të gjerë nga redaksia jonë në numrat paraardhës. Kush ka dorëzuar kërkesën, duke përdorur kodet që ka futur gjatë plotësimit, mund të verifikojë gjendjen e ecurisë së praktikës së tij on line. Verifikimi mund të bëhet duke nisur nga data 18 janar në adresën që vijon: http://domanda.nullaostalavoro.interno.it/. Gjithashtu mund të ndiqen me të njëjtën procedurë kërkesa për Dekretin e Flukseve 2007 për dekretin e Stinorëve 2008 dhe për konvertimet jashtë kuotave të publikuara në Dekretin e Flukseve 2007. Megjithatë kërkesat vazhdojnë të mbërrijnë: sot regjistrohen rreth 700.000 kërkesa të ardhura, prej të clave pak më shumë se gjysma janë dërguar nga patronatët dhe të tjerat drejtpërdrejtë nga qytetarët. Nuk është mbyllur ende mundësia për punëdhënësit që të nisin kërkesat për nulla osta që mund të pranohen në destinacion deri me datën 31 maj 2008.
Kërkesat e ardhura nga punëdhënësit që kërkojnë hyrjen në itali të punëtorëve që jetojnë në Shqipëri janë rreth 7 mijë e 300 për modelin A dhe 27 mijë për modelin B.
Nga data 28 janar ka filluar regjistrimi dhe duke nisur që prej 1 shkurtit punëdhënësit mund të paraqesin kërkesën për nulla osta për punë stinore për qytetarët jokomunitarë. Për asistencën në plotësimin dhe në dorëzimin e kërkesës mund ti drejtohen ashtu si edhe më parë patronateve apo shoqatave të kategorive të ndryshme që kanë marrë pjesë në këtë inisiativë të re.
Programi tranzitor për flukset e hyrjes së punëtorëve jo komunitarë dhe stinorë në territorin italian për vitin 2008 është përcaktuar me dekret të presidentit të Këshillit të Ministrave dhe fikson një kuotë prej 80 mijë hyrjesh të reja stinore.
Një kuotë e tillë, që duhet ndarë mes rajoneve dhe provincave autonome, nën kujdesin e ministrit të Solidaritetit social, i përket një sërë punëtorësh të ndarë në dy kategori: Punëtorë jo autonomë stinorë jo komunitarë të Serbisë, të Malit të Zi, të Bosnje Hercegovinës, të ish Republikës Jugosllave të Maqedonisë, të kroacisë, Indisë, Pakistanit,Bangladeshit, Sri Lankës dhe Ukrainës; categoria e dytë është ajo e punëtoorëve jo autonomë stinorë e jo komunitarë nga Tunizia, Shqipëria, Maroku, Moldavia dhe Egjipti, të gjitha këto vende që kanë nënshkruar apo janë duke nënshkruar marrëveshje bashkëpunimi përsa i përket imigracionit dhe të gjithë ato qytetarë të huaj jo komunitarë titullarë të një leje qëndrimi për punë të varur stinore në vitet 2005, 2006 apo 2007.
Një risi vjen nga ministria e punëve të brendshme për sa i përket dekretit të Flukseve 2007, procedurat dhe rregullat e dërgimit të të cilit janë shpjeguar në mënyrë të gjerë nga redaksia jonë në numrat paraardhës. Kush ka dorëzuar kërkesën, duke përdorur kodet që ka futur gjatë plotësimit, mund të verifikojë gjendjen e ecurisë së praktikës së tij on line. Verifikimi mund të bëhet duke nisur nga data 18 janar në adresën që vijon: http://domanda.nullaostalavoro.interno.it/. Gjithashtu mund të ndiqen me të njëjtën procedurë kërkesa për Dekretin e Flukseve 2007 për dekretin e Stinorëve 2008 dhe për konvertimet jashtë kuotave të publikuara në Dekretin e Flukseve 2007. Megjithatë kërkesat vazhdojnë të mbërrijnë: sot regjistrohen rreth 700.000 kërkesa të ardhura, prej të clave pak më shumë se gjysma janë dërguar nga patronatët dhe të tjerat drejtpërdrejtë nga qytetarët. Nuk është mbyllur ende mundësia për punëdhënësit që të nisin kërkesat për nulla osta që mund të pranohen në destinacion deri me datën 31 maj 2008.
Kërkesat e ardhura nga punëdhënësit që kërkojnë hyrjen në itali të punëtorëve që jetojnë në Shqipëri janë rreth 7 mijë e 300 për modelin A dhe 27 mijë për modelin B.
Nulla osta on line per i stagionali
L’esperienza del decreto flussi on line, valutata positivamente dagli interessati ai nuovi ingressi per lavoro, verrà ripetuta. Infatti, le procedure per la registrazione degli utenti e per l'invio delle domande di nulla osta dei lavoratori extracomunitari stagionali, relative ai flussi di ingresso 2008, sono le stesse che sono state adottate anche nel dicembre scorso, in occasione dei "click days" dedicati ai lavoratori non stagionali del Decreto flussi 2007.
Dal 28 gennaio è partita la registrazione degli utenti e a partire dal 1° febbraio i datori di lavoro possono presentare le domande di nulla osta per il lavoro stagionale per i cittadini extracomunitari. Per l’assistenza alla compilazione e alla consegna della domanda ci si può rivolgere come precedentemente ai patronati o associazioni di categoria che hanno aderito a questa innovazione.
La programmazione transitoria per i flussi d'ingresso dei lavoratori extracomunitari stagionali nel territorio italiano per l'anno 2008 è stata determinata con decreto del presidente del Consiglio dei ministri e fissa una quota di 80.000 nuovi ingressi stagionali.
Tale quota, da ripartire tra le regioni e le province autonome, a cura del ministero della Solidarietà sociale, riguarda una serie di lavoratori suddivisi in due categotrie: subordinati stagionali non comunitari di Serbia, Montenegro, Bosnia-Herzegovina, ex Repubblica Yugoslava di Macedonia, Croazia, India, Pakistan, Bangladesh, Sri Lanka e Ucraina; la seconda categoria è quella dei subordinati stagionali non comunitari di Tunisia, Albania, Marocco, Moldavia ed Egitto, tutti Paesi che hanno sottoscritto o stanno per sottoscrivere accordi di cooperazione in materia migratoria e tutti i cittadini stranieri non comunitari titolari di permesso di soggiorno per lavoro subordinato stagionale negli anni 2005, 2006 o 2007.
Una novità arriva dal ministero degli Interni per quanto riguarda il Decreto Flussi 2007, le cui procedure e regole di invio sono state ampiamente spiegate dalla nostra redazione nei numeri precedenti. Chi ha consegnato la domanda, utilizzando le credenziali inserite durante la compilazione, potrà verificare lo stato d’avanzamento della sua pratica on line. La verifica si può fare a partire già dal 18 gennaio al seguente indirizzo: http://domanda.nullaostalavoro.interno.it/. Si potranno seguire con la stessa procedura la domanda per il Decreto Flussi 2007, per il Decreto Flussi Stagionali 2008 e per le conversioni fuori quota pubblicate con il Decreto Flussi 2007.
Le richieste, tuttavia, continuano ad affluire: ad oggi si registrano circa 700.000 domande pervenute, delle quali poco più della metà sono inoltrate da patronati e il resto direttamente dai cittadini. Non è ancora chiusa la possibilità per i datori di lavoro di inoltrare le richieste di nulla osta che potranno giungere al Viminale fino al 31 maggio 2008.
Le richieste pervenute da datori di lavoro richiedenti l’ingresso in Italia di lavoratori residenti in Albania sono state circa 7 mila e 300 per il modello A e 27 mila per il modello B.
Dal 28 gennaio è partita la registrazione degli utenti e a partire dal 1° febbraio i datori di lavoro possono presentare le domande di nulla osta per il lavoro stagionale per i cittadini extracomunitari. Per l’assistenza alla compilazione e alla consegna della domanda ci si può rivolgere come precedentemente ai patronati o associazioni di categoria che hanno aderito a questa innovazione.
La programmazione transitoria per i flussi d'ingresso dei lavoratori extracomunitari stagionali nel territorio italiano per l'anno 2008 è stata determinata con decreto del presidente del Consiglio dei ministri e fissa una quota di 80.000 nuovi ingressi stagionali.
Tale quota, da ripartire tra le regioni e le province autonome, a cura del ministero della Solidarietà sociale, riguarda una serie di lavoratori suddivisi in due categotrie: subordinati stagionali non comunitari di Serbia, Montenegro, Bosnia-Herzegovina, ex Repubblica Yugoslava di Macedonia, Croazia, India, Pakistan, Bangladesh, Sri Lanka e Ucraina; la seconda categoria è quella dei subordinati stagionali non comunitari di Tunisia, Albania, Marocco, Moldavia ed Egitto, tutti Paesi che hanno sottoscritto o stanno per sottoscrivere accordi di cooperazione in materia migratoria e tutti i cittadini stranieri non comunitari titolari di permesso di soggiorno per lavoro subordinato stagionale negli anni 2005, 2006 o 2007.
Una novità arriva dal ministero degli Interni per quanto riguarda il Decreto Flussi 2007, le cui procedure e regole di invio sono state ampiamente spiegate dalla nostra redazione nei numeri precedenti. Chi ha consegnato la domanda, utilizzando le credenziali inserite durante la compilazione, potrà verificare lo stato d’avanzamento della sua pratica on line. La verifica si può fare a partire già dal 18 gennaio al seguente indirizzo: http://domanda.nullaostalavoro.interno.it/. Si potranno seguire con la stessa procedura la domanda per il Decreto Flussi 2007, per il Decreto Flussi Stagionali 2008 e per le conversioni fuori quota pubblicate con il Decreto Flussi 2007.
Le richieste, tuttavia, continuano ad affluire: ad oggi si registrano circa 700.000 domande pervenute, delle quali poco più della metà sono inoltrate da patronati e il resto direttamente dai cittadini. Non è ancora chiusa la possibilità per i datori di lavoro di inoltrare le richieste di nulla osta che potranno giungere al Viminale fino al 31 maggio 2008.
Le richieste pervenute da datori di lavoro richiedenti l’ingresso in Italia di lavoratori residenti in Albania sono state circa 7 mila e 300 per il modello A e 27 mila per il modello B.
Interviste me Plinio Zillin, themelues i shoqates Insieme
Plinio Zilli ka mbushur para pak muajsh 82 vjet dhe konsiderohet një ndër dekanët e gazetarisë në Friuli Venezia Giulia. I ati, titullar i një ndërmarrjeje ndërtimi filloi të punonte në Vendin e shqiponjave në 1927. Pak kohë më pas u transferua në vendin ballkanik bashkë me familjen, ku qëndroi deri në vitin 1944. Zilli në kryeqytetin shqiptar frekuenton shkollat fillore, ku mëson gjuhën shqipe. Gazetar bëhet më vonë, në 1957 duke punuar më parë me Messaggero Veneto dhe më pas në Reggio Calabria për një periudhë të shkurtër. Në fillim të viteve ’60 bëhet korrespondent i gazetës “Giorno” në Francë dhe në Lion qëndron deri në 1963 për t’u kthyer pastaj në Udine, ku punësohet nga një kompani amerikane e specializuar në ndërtimin e makinave bujqësore. Fillon pak vite më pas punë si zëdhënës për shtyp me Fiat trattori, që ndërkohë ka bërë blerjen e kësaj shoqërie.
- Cfarë ka mbetur nga vitet e kaluara në Shqipëri ?
“Kujtime të mrekullueshme. Shpesh ndjej n nostalgji të thellë për ditët dhe për fytyrat që më paraqiten në kujtimet e mia. Ishim shumë të integruar dhe kishim shumë miq. Kujoj kur dilej për gjah dhe momentet e bashkëjetesës, zemërgjerësinë e madhe të atyre njerëzve. E kam dashur gjithmonë kulturën e tyre”.
- Cfarë ju prekte më shumë nga shqiptarët?
“ Karakteri i tyre. Ishin shumë krenarë dhe bazonin mënyrën e tyre të të jetuarit mbi principe të forta. Kur erdhi pushtuesi italian ndjemë një shqetësim të thellë: babai im nuk e pranoi asnjëherë pushtimin fashist dhe kjo ndjenjë ishte e bashkëndarë nga pjesa më e madhe e 7 mijë italianëve që jetonin në vend. Shqiptarët ishin të ndershëm dhe kishin lidhur me ne raporte të shkëlqyeshme, nga ana tjetër e ndjekur edhe nga një mikpritje e paparë ndonjëherë diku tjetër.
- Të njëjtin qëndrim keni gjetur edhe në shqiptarët e imigruar në Itali?
“Për shumë prej tyre mentaliteti dhe sensi i nderit kanë mbetur të njëjtit. Keqbërësit janë dhe mbeten një pakicë, por kjo është një lajm me më shumë bujë dhe njollosin, me mënyrën e tyre të veprimit, të gjithë komunitetin shqiptar. Ja përse isha ndër promotorët e parë në lindjen e Shoqatës Italo-Shqiptare në 1995, që e kam drejtuar për shumë vjet, deri në momentin kur ka hyrë Bashkim Fishta, ndërsa unë jam emëruar president nderi. Dhe jo rastësisht, janë të shumtë italianët e regjistruar në shoqatë, mes të cilëve edhe disa kolegë gazetarë”.
- Italia ka ditur ti pranojë shqiptarët ?
“ Besoj që varet shumë nga zona në zonë. Aty ku jetoj, në Feletto Umberto, njerëzit kanë mësuar t’i njohin e t’i çmojnë, duke i mikpritur mirë. Jetojnë shumë familje me prejardhje shqiptare, tani qytetarë të integruar në mënyrë të përkryer, aq sa edhe shumë të rinj që janë diplomuar këtu në Udine. Një ndër ta është edhe zëvendëspresidenti i tanishëm i shoqatës, Enel Banja, i diplomuar në ingjenjeri elektronike. Edhe në nivel rajonal niveli i integrimit dhe i mikpritjes është shumë i mirë dhe shpesh bëhet fjalë për familje me kulturë të mesme e të lartë”.
- Cfarë mungon për të bërë edhe më mirë ?
“ Do të thoja që kemi arritur një nivel më të mirë. Janë shumë shqiptarë që punojnë me firma italiane dhe janë të mikpritur gjithnjë me zemërgjerësi dhe respekt”.
- Si ka ndryshuar Shqipëria që njihje?
“ Situata politike është mjaft e ndërlikuar. Megjithatë vendi është duke bërë progrese të mëdha në arritjen e standarteve europiane dhe Tirana ku unë kam jetuar ka ndryshuar thellësisht. Të njëjtën gjë mund të them për qytete të tjera të mëdha që janë rritur për nga numrat e popullsisë dhe zgjerimit territorial. Edhe në vendin e tyre, përballojnë problema të ngjashme me ata të Italisë nëse jo më të këqija : rroga të ulëta dhe kostoja e jetesës në rritje”.
- Tashmë jemi në brezin e dytë. Kur do të shohim njerëz me prejardhje shqiptare të marrin ngarkesa politike ashtu siç ndodh për shembull për italianët jashtë shtetit?
“ Besoj që është ende herët, por nuk mungon shumë. Të rinjtë që janë rritur dhe kanë studiuar në Itali janë gjithnjë ndër më të mirët në klasat e tyre. Herët a vonë, në listat e zgjedhjeve do të lexojmë ndonjë mbiemër shqiptar. Numri i të diplomuarve është duke u rritur dhe biles shumë shqiptarë të imigrimit të vonë, në zotërim të një diplome të marrë në Shqipëri, studjojnë për të marrë një diplomë italiane”.
- Cilat janë problemet që dalin më në pah kur flet me ta ?
“Në fillim ishin ato të vendit të punës dhe të banesës, por tani situata është e ndryshme. Këta problema janë kaluar. Nuk më ka ngjarë ndonjëherë të dëgjoj ankime mbi veprime raciste karshi tyre dhe kjo dëshmon që niveli i integrimit i omunitetit shiqptar është për tu marrë si shembull.
- Në çfarë janë të ndryshëm shqiptarët nga italianët?
“ E kane në gjak të ruajnë dhe ta përcjellin brez pas brezi historinë e tyre, ndjenjën e tyre të përkatësisë dhe kulturën, por kjo më duket që vlen për çdo bashkësi, jo vetëm për ata. Në fund të fundit shqiptarët janë shumë më afër italianëve, në termat e vlerave e të veprimeve, më shumë se sa mund të imagjinohet. Prandaj edhe integrohen kaq mirë me ne. Mbeten edhe ruajtës rigorozë të gjuhës së tyre e ruajtur në vendin tonë edhe si gjuhë minoritare falë ekzistencës, në Jug të Italisë, të bashkësisë shqipfolëse të ikur nga pushtimi turk. Edhe nga kjo pikëpamje prania e njerëzve me kulturë e origjinë shqiptare paraqet për rajonin tonë, e mësuar me plurilingilizmin qënë krijimet e saj, një pasurim kulturor i padyshimtë”.
- Cfarë ka mbetur nga vitet e kaluara në Shqipëri ?
“Kujtime të mrekullueshme. Shpesh ndjej n nostalgji të thellë për ditët dhe për fytyrat që më paraqiten në kujtimet e mia. Ishim shumë të integruar dhe kishim shumë miq. Kujoj kur dilej për gjah dhe momentet e bashkëjetesës, zemërgjerësinë e madhe të atyre njerëzve. E kam dashur gjithmonë kulturën e tyre”.
- Cfarë ju prekte më shumë nga shqiptarët?
“ Karakteri i tyre. Ishin shumë krenarë dhe bazonin mënyrën e tyre të të jetuarit mbi principe të forta. Kur erdhi pushtuesi italian ndjemë një shqetësim të thellë: babai im nuk e pranoi asnjëherë pushtimin fashist dhe kjo ndjenjë ishte e bashkëndarë nga pjesa më e madhe e 7 mijë italianëve që jetonin në vend. Shqiptarët ishin të ndershëm dhe kishin lidhur me ne raporte të shkëlqyeshme, nga ana tjetër e ndjekur edhe nga një mikpritje e paparë ndonjëherë diku tjetër.
- Të njëjtin qëndrim keni gjetur edhe në shqiptarët e imigruar në Itali?
“Për shumë prej tyre mentaliteti dhe sensi i nderit kanë mbetur të njëjtit. Keqbërësit janë dhe mbeten një pakicë, por kjo është një lajm me më shumë bujë dhe njollosin, me mënyrën e tyre të veprimit, të gjithë komunitetin shqiptar. Ja përse isha ndër promotorët e parë në lindjen e Shoqatës Italo-Shqiptare në 1995, që e kam drejtuar për shumë vjet, deri në momentin kur ka hyrë Bashkim Fishta, ndërsa unë jam emëruar president nderi. Dhe jo rastësisht, janë të shumtë italianët e regjistruar në shoqatë, mes të cilëve edhe disa kolegë gazetarë”.
- Italia ka ditur ti pranojë shqiptarët ?
“ Besoj që varet shumë nga zona në zonë. Aty ku jetoj, në Feletto Umberto, njerëzit kanë mësuar t’i njohin e t’i çmojnë, duke i mikpritur mirë. Jetojnë shumë familje me prejardhje shqiptare, tani qytetarë të integruar në mënyrë të përkryer, aq sa edhe shumë të rinj që janë diplomuar këtu në Udine. Një ndër ta është edhe zëvendëspresidenti i tanishëm i shoqatës, Enel Banja, i diplomuar në ingjenjeri elektronike. Edhe në nivel rajonal niveli i integrimit dhe i mikpritjes është shumë i mirë dhe shpesh bëhet fjalë për familje me kulturë të mesme e të lartë”.
- Cfarë mungon për të bërë edhe më mirë ?
“ Do të thoja që kemi arritur një nivel më të mirë. Janë shumë shqiptarë që punojnë me firma italiane dhe janë të mikpritur gjithnjë me zemërgjerësi dhe respekt”.
- Si ka ndryshuar Shqipëria që njihje?
“ Situata politike është mjaft e ndërlikuar. Megjithatë vendi është duke bërë progrese të mëdha në arritjen e standarteve europiane dhe Tirana ku unë kam jetuar ka ndryshuar thellësisht. Të njëjtën gjë mund të them për qytete të tjera të mëdha që janë rritur për nga numrat e popullsisë dhe zgjerimit territorial. Edhe në vendin e tyre, përballojnë problema të ngjashme me ata të Italisë nëse jo më të këqija : rroga të ulëta dhe kostoja e jetesës në rritje”.
- Tashmë jemi në brezin e dytë. Kur do të shohim njerëz me prejardhje shqiptare të marrin ngarkesa politike ashtu siç ndodh për shembull për italianët jashtë shtetit?
“ Besoj që është ende herët, por nuk mungon shumë. Të rinjtë që janë rritur dhe kanë studiuar në Itali janë gjithnjë ndër më të mirët në klasat e tyre. Herët a vonë, në listat e zgjedhjeve do të lexojmë ndonjë mbiemër shqiptar. Numri i të diplomuarve është duke u rritur dhe biles shumë shqiptarë të imigrimit të vonë, në zotërim të një diplome të marrë në Shqipëri, studjojnë për të marrë një diplomë italiane”.
- Cilat janë problemet që dalin më në pah kur flet me ta ?
“Në fillim ishin ato të vendit të punës dhe të banesës, por tani situata është e ndryshme. Këta problema janë kaluar. Nuk më ka ngjarë ndonjëherë të dëgjoj ankime mbi veprime raciste karshi tyre dhe kjo dëshmon që niveli i integrimit i omunitetit shiqptar është për tu marrë si shembull.
- Në çfarë janë të ndryshëm shqiptarët nga italianët?
“ E kane në gjak të ruajnë dhe ta përcjellin brez pas brezi historinë e tyre, ndjenjën e tyre të përkatësisë dhe kulturën, por kjo më duket që vlen për çdo bashkësi, jo vetëm për ata. Në fund të fundit shqiptarët janë shumë më afër italianëve, në termat e vlerave e të veprimeve, më shumë se sa mund të imagjinohet. Prandaj edhe integrohen kaq mirë me ne. Mbeten edhe ruajtës rigorozë të gjuhës së tyre e ruajtur në vendin tonë edhe si gjuhë minoritare falë ekzistencës, në Jug të Italisë, të bashkësisë shqipfolëse të ikur nga pushtimi turk. Edhe nga kjo pikëpamje prania e njerëzve me kulturë e origjinë shqiptare paraqet për rajonin tonë, e mësuar me plurilingilizmin qënë krijimet e saj, një pasurim kulturor i padyshimtë”.
Intervista a Plinio Zilli
Plinio Zilli ha compiuto da poco 82 anni ed è considerato uno dei decani del giornalismo del Friuli Venezia Giulia. Suo padre, titolare di un’impresa di lavori edili cominciò a lavorare nel Paese delle aquile nel 1927. Poco dopo si trasferì nel Paese balcanico assieme alla famiglia, dove rimase durò fino al 1944. Zilli nella capitale albanese frequenta le scuole elementari, dove impara l’albanese. Giornalista lo diventa più tardi, nel 1957 lavorando prima con il Messaggero Veneto e poi a Reggio Calabria, per un breve periodo. All’inizio degli Anni ’60 diventa inviato speciale del Giorno in Francia e a Lione resta fino al 1963 per rientrare poi a Udine, dove viene assunto da una compagnia statunitense specializzata nella costruzione di macchine agricole. Comincia qualche anno dopo la sua attività di addetto stampa con la Fiat Trattori, che nel frattempo ha acquisito la società.
- Cosa è rimasto degli anni trascorsi in Albania?
“Tanti splendidi ricordi. Spesso sento una profonda nostalgia per quei giorni e per i volti che affiorano nei ricordi. Eravamo molto integrati e avevano tanti amici. Ricordo le battute di caccia e i momenti di convivialità, la grande cordialità di quella gente. Ho sempre amato la loro cultura”.
- Cosa la colpiva degli albanesi?
“Il loro carattere. Erano molto fieri e basavano il loro modo di vivere su principi molto saldi. Quando arrivò l’occupazione italiana provammo un profondo disagio: mio padre non condivise mai l’occupazione decisa dal fascismo e questo sentimento era condiviso dalla maggior parte dei 7 mila italiani che vivevano nel Paese. Gli albanesi erano onesti e intrattenevano con noi rapporti eccellenti, d’altro canto comprovati da un’ospitalità mai vista altrove.”.
- Ha ritrovato lo stesso atteggiamento negli albanesi immigrati in Italia?
“Per tanti di loro la mentalità e il senso dell’onore sono rimasti gli stessi. I malavitosi sono e restano una minoranza, ma fanno molta più notizia e sporcano, con il loro modo di operare, l’intera comunità albanese. Ecco perché sono stato tra i promotori della nascita dell’Associazione Italo -Albanese nel 1995, che ho presieduto per molti anni, fino a quanto è subentrato Bashkim Fishta, mentre io sono stato nominato presidente onorario. Guarda caso, sono moltissimi anche gli italiani iscritti all’associazione, tra cui alcuni colleghi giornalisti”.
- L’Italia ha saputo accettare gli albanesi?
“Credo che molto cambi da zona a zona. Dove risiedo, a Feletto Umberto, la gente ha imparato a conoscergli e ad apprezzarli, accogliendoli molto bene. Ci vivono molte famiglie di origine albanese, ora cittadini italiani perfettamente integrati, tanto che molti ragazzi si sono laureati a Udine. Uno di loro è l’attuale vicepresidente dell’associazione, Enel Banja, laureato in ingegneria elettronica. Anche a livello regionale il livello dell’integrazione e dell’accoglienza è molto buono e spesso si tratta di famiglie di cultura medio alta”.
- Cosa manca per fare ancora meglio?
“Direi che abbiamo raggiunto un ottimo livello. Ci sono tanti albanesi che lavorano con ditte italiane e sono accolti sempre con cordialità e rispetto”.
- Com’è cambiata l’Albania che conoscevi?
“La situazione politica è piuttosto complessa. Il Paese tuttavia sta facendo enormi progressi nel raggiungere gli standard europei e la Tirana in cui ho vissuto io è profondamente cambiata. Lo stesso dicasi per le altre grandi città che sono cresciute in termini di popolazione ed estensione. Anche da loro, tuttavia, affrontano problemi simili a quelli dell’Italia se non peggiori: stipendi bassi e costo della vita in crescita”.
- Ormai siamo alla seconda generazione. Quando vedremo persone di origine albanese assumere incarichi politici come avviene per esempio per gli italiani all’estero?
“Credo sia ancora presto, ma non manca molto. I ragazzi che sono cresciuti e hanno studiato in Italia sono sempre tra i migliori nelle loro classi. Prima o poi, nelle liste elettorali leggeremo qualche cognome albanese. Il numero dei laureati sta crescendo e addirittura molti albanesi di recente immigrazione, già in possesso di un titolo di laurea acquisito in Albania, studiano per acquisire anche la laurea italiana”.
- Quali sono i problemi più citati quando parli con loro?
“All’inizio erano quelli del posto di lavoro e dell’abitazione, ma ora la situazione è diversa. Questi problemi sono stati superati. Non mi è mai capitato di ascoltare lamentele su atti di razzismo nei loro confronti e questo dimostra che il livello di integrazione della comunità albanese è esemplare.
- In cosa sono diversi gli albanesi dagli italiani?
“Ci tengono molto a conservare e tramandare la loro storia, il loro senso di appartenenza e la loro cultura, ma questo mi pare che valga per qualunque nazionalità, non soltanto per loro. In fondo gli albanesi sono molto più vicini agli italiani, in termini di valori e operosità, di quanto s’immagini. E’ anche per questo che si integrano così bene con noi. Restano anche custodi orgogliosi della loro lingua tutelata nel nostro Paese una lingua minoritaria grazie all’esistenza, nel Sud Italia, di comunità albanofone fuggite dalla dominazione turca. Anche da questo punto di vista la presenza di persone di cultura e origine albanese rappresentano per la nostra regione, da sempre abituata al plurilinguismo un indubbio arricchimento culturale”.
- Cosa è rimasto degli anni trascorsi in Albania?
“Tanti splendidi ricordi. Spesso sento una profonda nostalgia per quei giorni e per i volti che affiorano nei ricordi. Eravamo molto integrati e avevano tanti amici. Ricordo le battute di caccia e i momenti di convivialità, la grande cordialità di quella gente. Ho sempre amato la loro cultura”.
- Cosa la colpiva degli albanesi?
“Il loro carattere. Erano molto fieri e basavano il loro modo di vivere su principi molto saldi. Quando arrivò l’occupazione italiana provammo un profondo disagio: mio padre non condivise mai l’occupazione decisa dal fascismo e questo sentimento era condiviso dalla maggior parte dei 7 mila italiani che vivevano nel Paese. Gli albanesi erano onesti e intrattenevano con noi rapporti eccellenti, d’altro canto comprovati da un’ospitalità mai vista altrove.”.
- Ha ritrovato lo stesso atteggiamento negli albanesi immigrati in Italia?
“Per tanti di loro la mentalità e il senso dell’onore sono rimasti gli stessi. I malavitosi sono e restano una minoranza, ma fanno molta più notizia e sporcano, con il loro modo di operare, l’intera comunità albanese. Ecco perché sono stato tra i promotori della nascita dell’Associazione Italo -Albanese nel 1995, che ho presieduto per molti anni, fino a quanto è subentrato Bashkim Fishta, mentre io sono stato nominato presidente onorario. Guarda caso, sono moltissimi anche gli italiani iscritti all’associazione, tra cui alcuni colleghi giornalisti”.
- L’Italia ha saputo accettare gli albanesi?
“Credo che molto cambi da zona a zona. Dove risiedo, a Feletto Umberto, la gente ha imparato a conoscergli e ad apprezzarli, accogliendoli molto bene. Ci vivono molte famiglie di origine albanese, ora cittadini italiani perfettamente integrati, tanto che molti ragazzi si sono laureati a Udine. Uno di loro è l’attuale vicepresidente dell’associazione, Enel Banja, laureato in ingegneria elettronica. Anche a livello regionale il livello dell’integrazione e dell’accoglienza è molto buono e spesso si tratta di famiglie di cultura medio alta”.
- Cosa manca per fare ancora meglio?
“Direi che abbiamo raggiunto un ottimo livello. Ci sono tanti albanesi che lavorano con ditte italiane e sono accolti sempre con cordialità e rispetto”.
- Com’è cambiata l’Albania che conoscevi?
“La situazione politica è piuttosto complessa. Il Paese tuttavia sta facendo enormi progressi nel raggiungere gli standard europei e la Tirana in cui ho vissuto io è profondamente cambiata. Lo stesso dicasi per le altre grandi città che sono cresciute in termini di popolazione ed estensione. Anche da loro, tuttavia, affrontano problemi simili a quelli dell’Italia se non peggiori: stipendi bassi e costo della vita in crescita”.
- Ormai siamo alla seconda generazione. Quando vedremo persone di origine albanese assumere incarichi politici come avviene per esempio per gli italiani all’estero?
“Credo sia ancora presto, ma non manca molto. I ragazzi che sono cresciuti e hanno studiato in Italia sono sempre tra i migliori nelle loro classi. Prima o poi, nelle liste elettorali leggeremo qualche cognome albanese. Il numero dei laureati sta crescendo e addirittura molti albanesi di recente immigrazione, già in possesso di un titolo di laurea acquisito in Albania, studiano per acquisire anche la laurea italiana”.
- Quali sono i problemi più citati quando parli con loro?
“All’inizio erano quelli del posto di lavoro e dell’abitazione, ma ora la situazione è diversa. Questi problemi sono stati superati. Non mi è mai capitato di ascoltare lamentele su atti di razzismo nei loro confronti e questo dimostra che il livello di integrazione della comunità albanese è esemplare.
- In cosa sono diversi gli albanesi dagli italiani?
“Ci tengono molto a conservare e tramandare la loro storia, il loro senso di appartenenza e la loro cultura, ma questo mi pare che valga per qualunque nazionalità, non soltanto per loro. In fondo gli albanesi sono molto più vicini agli italiani, in termini di valori e operosità, di quanto s’immagini. E’ anche per questo che si integrano così bene con noi. Restano anche custodi orgogliosi della loro lingua tutelata nel nostro Paese una lingua minoritaria grazie all’esistenza, nel Sud Italia, di comunità albanofone fuggite dalla dominazione turca. Anche da questo punto di vista la presenza di persone di cultura e origine albanese rappresentano per la nostra regione, da sempre abituata al plurilinguismo un indubbio arricchimento culturale”.
SENSO DEL LUOGO E L’USO DEGLI SPAZI PUBBLICI
Quando si frequenta una piazza o una via del centro sorge spontanea una domanda: gli spazi pubblici vengono usati in maniera uguale da tutti i cittadini? Ci sono stati dei cambiamenti nell’utilizzo di questi luoghi a seguito dell’immigrazione di questi ultimi anni? Abbiamo provato a chiederlo direttamente alla gente a chi vive a Udine, attraverso piccole interviste ad “autoctoni” e a stranieri. Dalle opinioni ricevute risulta che la vivibilità degli spazi pubblici ha un maggiore rilievo sulla vita quotidiana per le donne piuttosto che per gli uomini, forse perché le prime hanno una relazione molto più stretta con l’ambiente nel quale vivono, dove trascorrono più tempo, svolgendo compiti che sono in gran parte collegati alla gestione della famiglia.
Abbiamo classificato le persone in due categorie: “locali” (autoctoni, nati a Udine o provenienti da regioni intorno a Udine e stabiliti a Udine da tanto tempo) e i ”nuovi arrivi” (provenienti da Paesi appartenenti e non alla Comunità europea). Sono tante le questioni che accomunano le due categorie. Le più nominate riguardano la mancanza di rispetto per i luoghi pubblici e l’indifferenza dimostrata da molti su quanto accade in tali spazi. Piazze e giardini sono frequentati dagli autoctoni al pari degli immigrati, ma scorgono piccoli cambiamenti sia nella gestione di questi luoghi che nel comportamento di chi li frequenta. Tuttavia la gran parte delle persone intervistate hanno confermato di essere soddisfatte e contente di vivere nel capoluogo friulano.
Per quanto concerne la percezione della sicurezza, molto dipende dalla localizzazione, ma non mancano le sorprese. La zona della stazione notoriamente ritenuta la più “insicura” è vista invece da certi cittadini come molto frequentata e vivace: “Il confronto con gli altri fa l’identità di una persona e di una città” risponde il direttore della biblioteca civica di Udine, Romano Vecchiet. “E’ bello vedere questa multietnicità, perché vuol dire che la città è viva. Confrontarsi tutti i giorni in questi spazi anche con gente diversa per cultura e provenienza, fa capire che le cose cambiano e che ci si deve sforzare per garantire una convivenza tranquilla e serena a tutti i cittadini”.
Si sente spesso parlare i giornali di atti vandalici, truffe e altri reati, ma come dice Paola, sono gli stessi media che trasmettono notizie inquietanti su quello che succede negli spazi comuni, e ciò non fa altro che far aumentare il senso di insicurezza. Il motivo di questa enfatizzazione dei fatti negativi non lo sappiamo spiegare ma di certo non aiuta a dare più tranquillità e sicurezza a chi vive in questi luoghi.
Preoccupa anche la tendenza, nel mondo dell’informazione, a dare la colpa di tutto quanto accade allo “straniero”. Non soltanto si pone l’accento sul comportamento incivile di pochi dimenticandosi dell’educazione di tutti gli altri, ma si tende sempre a dichiarare la sua nazionalità di provenienza, quasi fosse un tratto distintivo e correlato direttamente al fatto commesso.
I problemi di convivenza, pur presenti nei luoghi pubblici, si riscontrano anche in ambito più strettamente privato, quando si tratta di semplici vicini di casa. Di un certo disagio ci ha parlato per esempio la signora Donatella, udinese Doc e di mezza età, che vive con una certa difficoltà la presenza di tanti stranieri non soltanto negli spazi comuni, ma anche quando rientra a casa.
Decisamente più positivi i commenti raccolti da chi è arrivato di recente a Udine, sia esso un lavoratore immigrato o uno studente universitario.
I “nuovi arrivati” si dichiarano abbastanza contenti della loro condizione e pensano che Udine sia una città piacevole e tranquilla in cui vivere. Un dato positivo questo, confermato anche dalle opinioni di tanti cittadini albanesi. Fa riflettere molto anche la diversa percezione in fatto di sicurezza: in generale i cittadini extracomunitari si trovano bene in qualsiasi parte della città senza distinzione alcuna. Anche sui servizi, utilizzati alla pari degli altri residenti, i giudizi sono sempre improntati alla massima positività. “Non ci sono problemi, uso ogni mezzo e frequento i luoghi pubblici senza difficoltà - ci dice la signora Drita, albanese -. Mi sento tranquilla, sicura e integrata, è credo che così la pensi anche la mia famiglia”.
Le donne più giovani, in particolare le studentesse, sembrano tuttavia vivere con un certo timore i luoghi meno aperti, quali parchi con grandi alberi, la zona stazione e certe vie secondarie di Udine. Questi luoghi mettono una certa ansia e insicurezza alle giovani specialmente nel corso della notte. “Preferisco le strade piene di gente per sentirmi più sicura - ci ha spiegato Isida, di 20 anni”.
Insomma, pare proprio che Udine sia vissuta come un “angolo di paradiso” per i tanti cittadini albanesi; si sentono come a casa loro oramai, perché per certi Udine è diventata la loro casa e non è solo un ponte di passaggio per altri paesi, ma una città dove integrarsi e vivere bene con tutti. Gli udinesi Doc sembrano invece un po’ meno pronti a dare un giudizio entusiastico della loro città, ma non sono mancati i pareri di molti che hanno dichiarato di sentirsi sicuri e protetti e vedono la presenza degli stranieri oramai come una fatto naturale e abituale. Infine c’è da dire che ogni cittadino “autoctono” o “nuovo arrivato” deve esplorare il luogo in cui vive, deve relazionare con gli altri in questi spazi pubblici. E’ soltanto in questo modo che, immaginiamo, potrà formare il proprio convincimento, non sulla base dunque di semplici “sentito dire”, ma sulla base della propria esperienza personale. La qualità della vita nelle strade e negli spazi aperti è una condizione necessaria affinché una società possa contare su un elevato grado di coesistenza.
Le brevi interviste che abbiamo condotto lungo le vie della nostra città, non intendono assumere alcun rilievo statistico, ne potrebbe essere altrimenti. Eppure esse diventano comunque la testimonianza di un modo se possibile meno comune, di quanto si legga su molti mezzi di informazione, di affrontare temi delicati qual è in fondo l’integrazione e la pacifica convivenza tra persone di culture spesso distanti, ma accomunate dal desiderio di migliorare la qualità della propria esistenza.
Abbiamo classificato le persone in due categorie: “locali” (autoctoni, nati a Udine o provenienti da regioni intorno a Udine e stabiliti a Udine da tanto tempo) e i ”nuovi arrivi” (provenienti da Paesi appartenenti e non alla Comunità europea). Sono tante le questioni che accomunano le due categorie. Le più nominate riguardano la mancanza di rispetto per i luoghi pubblici e l’indifferenza dimostrata da molti su quanto accade in tali spazi. Piazze e giardini sono frequentati dagli autoctoni al pari degli immigrati, ma scorgono piccoli cambiamenti sia nella gestione di questi luoghi che nel comportamento di chi li frequenta. Tuttavia la gran parte delle persone intervistate hanno confermato di essere soddisfatte e contente di vivere nel capoluogo friulano.
Per quanto concerne la percezione della sicurezza, molto dipende dalla localizzazione, ma non mancano le sorprese. La zona della stazione notoriamente ritenuta la più “insicura” è vista invece da certi cittadini come molto frequentata e vivace: “Il confronto con gli altri fa l’identità di una persona e di una città” risponde il direttore della biblioteca civica di Udine, Romano Vecchiet. “E’ bello vedere questa multietnicità, perché vuol dire che la città è viva. Confrontarsi tutti i giorni in questi spazi anche con gente diversa per cultura e provenienza, fa capire che le cose cambiano e che ci si deve sforzare per garantire una convivenza tranquilla e serena a tutti i cittadini”.
Si sente spesso parlare i giornali di atti vandalici, truffe e altri reati, ma come dice Paola, sono gli stessi media che trasmettono notizie inquietanti su quello che succede negli spazi comuni, e ciò non fa altro che far aumentare il senso di insicurezza. Il motivo di questa enfatizzazione dei fatti negativi non lo sappiamo spiegare ma di certo non aiuta a dare più tranquillità e sicurezza a chi vive in questi luoghi.
Preoccupa anche la tendenza, nel mondo dell’informazione, a dare la colpa di tutto quanto accade allo “straniero”. Non soltanto si pone l’accento sul comportamento incivile di pochi dimenticandosi dell’educazione di tutti gli altri, ma si tende sempre a dichiarare la sua nazionalità di provenienza, quasi fosse un tratto distintivo e correlato direttamente al fatto commesso.
I problemi di convivenza, pur presenti nei luoghi pubblici, si riscontrano anche in ambito più strettamente privato, quando si tratta di semplici vicini di casa. Di un certo disagio ci ha parlato per esempio la signora Donatella, udinese Doc e di mezza età, che vive con una certa difficoltà la presenza di tanti stranieri non soltanto negli spazi comuni, ma anche quando rientra a casa.
Decisamente più positivi i commenti raccolti da chi è arrivato di recente a Udine, sia esso un lavoratore immigrato o uno studente universitario.
I “nuovi arrivati” si dichiarano abbastanza contenti della loro condizione e pensano che Udine sia una città piacevole e tranquilla in cui vivere. Un dato positivo questo, confermato anche dalle opinioni di tanti cittadini albanesi. Fa riflettere molto anche la diversa percezione in fatto di sicurezza: in generale i cittadini extracomunitari si trovano bene in qualsiasi parte della città senza distinzione alcuna. Anche sui servizi, utilizzati alla pari degli altri residenti, i giudizi sono sempre improntati alla massima positività. “Non ci sono problemi, uso ogni mezzo e frequento i luoghi pubblici senza difficoltà - ci dice la signora Drita, albanese -. Mi sento tranquilla, sicura e integrata, è credo che così la pensi anche la mia famiglia”.
Le donne più giovani, in particolare le studentesse, sembrano tuttavia vivere con un certo timore i luoghi meno aperti, quali parchi con grandi alberi, la zona stazione e certe vie secondarie di Udine. Questi luoghi mettono una certa ansia e insicurezza alle giovani specialmente nel corso della notte. “Preferisco le strade piene di gente per sentirmi più sicura - ci ha spiegato Isida, di 20 anni”.
Insomma, pare proprio che Udine sia vissuta come un “angolo di paradiso” per i tanti cittadini albanesi; si sentono come a casa loro oramai, perché per certi Udine è diventata la loro casa e non è solo un ponte di passaggio per altri paesi, ma una città dove integrarsi e vivere bene con tutti. Gli udinesi Doc sembrano invece un po’ meno pronti a dare un giudizio entusiastico della loro città, ma non sono mancati i pareri di molti che hanno dichiarato di sentirsi sicuri e protetti e vedono la presenza degli stranieri oramai come una fatto naturale e abituale. Infine c’è da dire che ogni cittadino “autoctono” o “nuovo arrivato” deve esplorare il luogo in cui vive, deve relazionare con gli altri in questi spazi pubblici. E’ soltanto in questo modo che, immaginiamo, potrà formare il proprio convincimento, non sulla base dunque di semplici “sentito dire”, ma sulla base della propria esperienza personale. La qualità della vita nelle strade e negli spazi aperti è una condizione necessaria affinché una società possa contare su un elevato grado di coesistenza.
Le brevi interviste che abbiamo condotto lungo le vie della nostra città, non intendono assumere alcun rilievo statistico, ne potrebbe essere altrimenti. Eppure esse diventano comunque la testimonianza di un modo se possibile meno comune, di quanto si legga su molti mezzi di informazione, di affrontare temi delicati qual è in fondo l’integrazione e la pacifica convivenza tra persone di culture spesso distanti, ma accomunate dal desiderio di migliorare la qualità della propria esistenza.
Jeta ne hapesirat publike
Kur frekuentohet një shesh apo rrugë e qytetit të lind natyrshëm pyetja: hapësirat publike përdoren në mënyrë të barabartë nga të gjithë qytetarët? A ka pasur ndryshime në përdorimin e këtyre hapësirave si rrjedhojë e imigracionit gjatë viteve të fundit? Jemi munduar të dimë diçka drejtpërdrejtë nga ata që jetojnë në Udine, përmes ca intevistave bërë “autoktonëve” dhe të huajve. Nga opinionet e marra rezulton se, jeta në hapësirat publike ka një peshë më të madhe për gratë sesa për burrat, ndoshta ngaqë gratë kanë një lidhje më të ngushtë me ambientin në të cilin jetojnë, ku kalojnë më shumë kohë dhe kryejnë detyrime që janë të lidhura me drejtimin e familjes.
Personat i kemi klasifikuar në dy kategori: “lokalë”(autoktonë, të lindur në Udine ose të ardhur nga zona përreth Udines e të stabilizuar në Udine prej kohësh) si dhe të “ ardhurit e rinj” (të ardhur nga vendet që bëjnë dhe që nuk bëjnë pjesë në Komunitetin Europian). Janë të shumta çështjet e përbashkëta për të dyja kategoritë. Më të përmendurat janë ato mbi mungesën e respektit për hapësirat publike dhe indiferenca që kanë shumë njerëz mbi këto hapësira. Sheshet dhe lulishtet frekuentohen nga autoktonët njësoj si imigrantët, por ka dhe ndryshime të vogla si në drejtimin e këtyre hapësirave ashtu edhe në sjelljen vetjake të atij që i frekuenton. Megjithëkëtë, pjesa më e madhe e të intevistuarve kanë pranuar se ndihen të kënaqur që jetojnë në kryeqëndrën friulane. Përsa i përket përceptimit mbi sigurinë kjo varet shumë nga vendi, por nuk mungojnë dhe të papriturat. Zona e stacionit që njihet më shumë si e “pasigurt” për disa qytetarë shihet si zonë shumë e frekuentuar dhe me gjallëri: “Ballafaqimi me të tjerët krijon identitetin e një personi e të një qyteti” thotë drejtori i bibliotekës së qytetit të Udines, Romano Vecchiet. Është bukur të shohësh këtë shumë kombësi sepse do të thotë që qyteti është i gjallërueshëm. Të ballafoqohesh ditë për ditë në këto hapësira me njerëz me kulturë e origjina të ndryshme të bën të kuptosh se gjërat ndryshojnë dhe që duhet të sforcohemi për të garantuar një bashkëjëtesë të qetë për të gjithë qytetarët”. Shpesh dëgjohet nga gazetat për akte vandalizmi, mashtrime e thyerje të ligjit siç thotë Paola, por janë vetë mediat që trasmetojnë lajme të preokupueshme mbi atë ç’ka ndodhë në hapësirat e përbashkëta dhe kjo nuk bën gjë tjetër vetëm se rrit ndjenjën e pasigurisë. Arsyen e zmadhimit të ndodhive negative nuk dimë ta shpjegojmë por me siguri nuk ndihmon në dhënjen e sigurisë për ata që jetojnë në vende të tilla. Është e preokupueshme edhe tendenca në botën e informacionit e cila i jep fajin e çdo gjëje që ndodh të “huajit”. Jo vetëm që vihet theksi mbi sjelljen jo civile të disave duke harruar edukatën e gjithë të tjerëve, por gjithmonë synohet të deklarohet kombësia dhe origjina sikur të jetë një hallkë dalluese që ka të bëjë drejtëpërdrejtë me aktin e kryer. Problemet e bashkëjetesës edhe pse të pranishme në vendet publike, ndeshen edhe në rrethin më të ngushtë, atë privat, kur thjesht bëhet fjalë për komshitë. Është zonja Donatela, qytetare udineze në mesomoshë, që na flet për një farë sikleti dhe që e jeton me një farë vështirësie praninë e shumë të huajve jo vetëm në hapësirat publike, por edhe kur kthehet në shtëpi.
Vërtet më pozitive kanë qenë komentet e dhëna nga ata që kanë ardhur kohët e fundit në Udine, qoftë ai punëtor imigrant apo student universitar. Të “ardhurit e rinj” deklarohen mjaft të kënaqur mbi gjëndjen e tyre dhe mendojnë se Udine është një qytet i pëlqyeshëm dhe i qetë ku të jetosh. E dhënë pozitive kjo, e konfirmuar edhe nga opinionet e shumë qytetarëve shqiptarë. Të bën të mendosh edhe perceptimi i ndryshëm mbi faktin siguri: në përgjithësi qytetarët jokomunitarë gjënden mirë pa dallime, në çfarëdo anë të qytetit. Edhe mbi shërbimet, përdorimi është i njëjtë me rezidentët e gjykimet janë të dhëna në mënyrë pozitive. “Nuk kam asnjë lloj problemi, përdor dhe frekuentoj vendet publike pa asnjë vështirësi- na thotë zonja Drita, shqiptare. – Ndihem e qetë, e sigurt, e integruar e them se edhe familja ime e mendon si unë. Gratë më të reja, në veçanti studentet, duket sikur i jetojnë me një farë druajtjeje vendet pak të hapura, ndër to parqet me pemë të larta e të ngjeshura, zonën e stacionit dhe disa rrugica të Udines. Këto vënde u japin një farë pasigurie të rejave sidomos kur bëhet natë. “Preferoj rrugët plot me njerëz që të ndihem më e sigurt –thotë Isida, 20 vjeçare”.
Pra duket se jeta në Udine, ngjan me një “cep të parajsës” për shumë qytetarë shqipëtarë; ndihen si në shtëpinë e tyre tashmë, sepse për disa Udine është kthyer në shtëpinë e vërtetë dhe nuk është vetëm një urë kalimi për në vënde të tjera, por një qytet ku të integrohesh e të jetosh mirë me të gjithë. Udinezët duken më pak të gatshëm për të dhënë një gjykim entuziast mbi qytetin e tyre, por nuk kanë munguar edhe mendimet e shumë prej tyre ku kanë deklaruar se ndihen të sigurt e të mbrojtur dhe se e shohin prezencën e të huajve si një fakt natyral me të cilin janë mësuar tashmë. Në fund të fundit është për të thënë se çdo qytetar “autokton” apo “ i ardhur i ri” duhet të eksplorojë vëndin në të cilin jeton e duhet të krijojë lidhje me të tjerët në këto hapësira publike. Ështe vetëm në këtë mënyrë që, imagjinojmë, se mund të formohet bindja personale, dhe jo thjesht mbi bazën e “kështu kam dëgjuar”, por mbi vetë eksperiencën personale. Cilësia e jetës në rrugët dhe hapësirat e hapura është një kusht i domosdoshëm derisa një shoqëri të mbështetet mbi një shkallë të lartë bashkë ekzistence. Intervistat e shkurtëra që kemi kryer përgjatë rrugëve të qytetit tonë, nuk kanë asnjë kuptimi statistikor. Megjithatë ato bëhen dëshmi të një mënyre edhe pse jo të përgjithshme, mbi atë çka lexohet në mjetet e informacionit, të përballosh tema delikate siç është në fund të fundit integrimi dhe bashkëjetesa paqësore mes personash të kulturave shpesh të largëta, por që janë të lidhura nga dëshira për të përmirësuar cilësinë e ekzistences vetjake.
Marsela Memishahi
Personat i kemi klasifikuar në dy kategori: “lokalë”(autoktonë, të lindur në Udine ose të ardhur nga zona përreth Udines e të stabilizuar në Udine prej kohësh) si dhe të “ ardhurit e rinj” (të ardhur nga vendet që bëjnë dhe që nuk bëjnë pjesë në Komunitetin Europian). Janë të shumta çështjet e përbashkëta për të dyja kategoritë. Më të përmendurat janë ato mbi mungesën e respektit për hapësirat publike dhe indiferenca që kanë shumë njerëz mbi këto hapësira. Sheshet dhe lulishtet frekuentohen nga autoktonët njësoj si imigrantët, por ka dhe ndryshime të vogla si në drejtimin e këtyre hapësirave ashtu edhe në sjelljen vetjake të atij që i frekuenton. Megjithëkëtë, pjesa më e madhe e të intevistuarve kanë pranuar se ndihen të kënaqur që jetojnë në kryeqëndrën friulane. Përsa i përket përceptimit mbi sigurinë kjo varet shumë nga vendi, por nuk mungojnë dhe të papriturat. Zona e stacionit që njihet më shumë si e “pasigurt” për disa qytetarë shihet si zonë shumë e frekuentuar dhe me gjallëri: “Ballafaqimi me të tjerët krijon identitetin e një personi e të një qyteti” thotë drejtori i bibliotekës së qytetit të Udines, Romano Vecchiet. Është bukur të shohësh këtë shumë kombësi sepse do të thotë që qyteti është i gjallërueshëm. Të ballafoqohesh ditë për ditë në këto hapësira me njerëz me kulturë e origjina të ndryshme të bën të kuptosh se gjërat ndryshojnë dhe që duhet të sforcohemi për të garantuar një bashkëjëtesë të qetë për të gjithë qytetarët”. Shpesh dëgjohet nga gazetat për akte vandalizmi, mashtrime e thyerje të ligjit siç thotë Paola, por janë vetë mediat që trasmetojnë lajme të preokupueshme mbi atë ç’ka ndodhë në hapësirat e përbashkëta dhe kjo nuk bën gjë tjetër vetëm se rrit ndjenjën e pasigurisë. Arsyen e zmadhimit të ndodhive negative nuk dimë ta shpjegojmë por me siguri nuk ndihmon në dhënjen e sigurisë për ata që jetojnë në vende të tilla. Është e preokupueshme edhe tendenca në botën e informacionit e cila i jep fajin e çdo gjëje që ndodh të “huajit”. Jo vetëm që vihet theksi mbi sjelljen jo civile të disave duke harruar edukatën e gjithë të tjerëve, por gjithmonë synohet të deklarohet kombësia dhe origjina sikur të jetë një hallkë dalluese që ka të bëjë drejtëpërdrejtë me aktin e kryer. Problemet e bashkëjetesës edhe pse të pranishme në vendet publike, ndeshen edhe në rrethin më të ngushtë, atë privat, kur thjesht bëhet fjalë për komshitë. Është zonja Donatela, qytetare udineze në mesomoshë, që na flet për një farë sikleti dhe që e jeton me një farë vështirësie praninë e shumë të huajve jo vetëm në hapësirat publike, por edhe kur kthehet në shtëpi.
Vërtet më pozitive kanë qenë komentet e dhëna nga ata që kanë ardhur kohët e fundit në Udine, qoftë ai punëtor imigrant apo student universitar. Të “ardhurit e rinj” deklarohen mjaft të kënaqur mbi gjëndjen e tyre dhe mendojnë se Udine është një qytet i pëlqyeshëm dhe i qetë ku të jetosh. E dhënë pozitive kjo, e konfirmuar edhe nga opinionet e shumë qytetarëve shqiptarë. Të bën të mendosh edhe perceptimi i ndryshëm mbi faktin siguri: në përgjithësi qytetarët jokomunitarë gjënden mirë pa dallime, në çfarëdo anë të qytetit. Edhe mbi shërbimet, përdorimi është i njëjtë me rezidentët e gjykimet janë të dhëna në mënyrë pozitive. “Nuk kam asnjë lloj problemi, përdor dhe frekuentoj vendet publike pa asnjë vështirësi- na thotë zonja Drita, shqiptare. – Ndihem e qetë, e sigurt, e integruar e them se edhe familja ime e mendon si unë. Gratë më të reja, në veçanti studentet, duket sikur i jetojnë me një farë druajtjeje vendet pak të hapura, ndër to parqet me pemë të larta e të ngjeshura, zonën e stacionit dhe disa rrugica të Udines. Këto vënde u japin një farë pasigurie të rejave sidomos kur bëhet natë. “Preferoj rrugët plot me njerëz që të ndihem më e sigurt –thotë Isida, 20 vjeçare”.
Pra duket se jeta në Udine, ngjan me një “cep të parajsës” për shumë qytetarë shqipëtarë; ndihen si në shtëpinë e tyre tashmë, sepse për disa Udine është kthyer në shtëpinë e vërtetë dhe nuk është vetëm një urë kalimi për në vënde të tjera, por një qytet ku të integrohesh e të jetosh mirë me të gjithë. Udinezët duken më pak të gatshëm për të dhënë një gjykim entuziast mbi qytetin e tyre, por nuk kanë munguar edhe mendimet e shumë prej tyre ku kanë deklaruar se ndihen të sigurt e të mbrojtur dhe se e shohin prezencën e të huajve si një fakt natyral me të cilin janë mësuar tashmë. Në fund të fundit është për të thënë se çdo qytetar “autokton” apo “ i ardhur i ri” duhet të eksplorojë vëndin në të cilin jeton e duhet të krijojë lidhje me të tjerët në këto hapësira publike. Ështe vetëm në këtë mënyrë që, imagjinojmë, se mund të formohet bindja personale, dhe jo thjesht mbi bazën e “kështu kam dëgjuar”, por mbi vetë eksperiencën personale. Cilësia e jetës në rrugët dhe hapësirat e hapura është një kusht i domosdoshëm derisa një shoqëri të mbështetet mbi një shkallë të lartë bashkë ekzistence. Intervistat e shkurtëra që kemi kryer përgjatë rrugëve të qytetit tonë, nuk kanë asnjë kuptimi statistikor. Megjithatë ato bëhen dëshmi të një mënyre edhe pse jo të përgjithshme, mbi atë çka lexohet në mjetet e informacionit, të përballosh tema delikate siç është në fund të fundit integrimi dhe bashkëjetesa paqësore mes personash të kulturave shpesh të largëta, por që janë të lidhura nga dëshira për të përmirësuar cilësinë e ekzistences vetjake.
Marsela Memishahi
Iscriviti a:
Post (Atom)